Gus Krieger: «Η αστυνομική βία είναι εξαιρετικά επείγον και σημαντικό ζήτημα»

Ένα ευρηματικό υβρίδιο ταινίας μυθοπλασίας, θεατρικού έργου, χιπ χοπ μιούζικαλ και δραματοποιημένου ντοκιμαντέρ, το Με λένε Μαΐσα του Βορειοαμερικανού σκηνοθέτη και σεναριογράφου Gus Krieger είναι, ταυτόχρονα, ένα φιλμ για την αστυνομική βία κι ένας εορτασμός της “blackness”. Συζητάμε μαζί του, ενόψει της προβολής της ταινίας του στο πλαίσιο του 9^ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας το Σάββατο 20 Οκτωβρίου.

Εν μέρει ταινία μυθοπλασίας, εν μέρει θεατρικό έργο, εν μέρει χιπ χοπ μιούζικαλ, ίσως και λίγο ντοκιμαντέρ, το Με λένε Μαΐσα είναι ένα ευρηματικό και ερεθιστικό υβρίδιο. Αναρωτιόμουν, λοιπόν, αν θα μπορούσες να ρίξεις λίγο φως στις στιλιστικές σου επιλογές, στη στιλιστική προσέγγιση του θέματός σου.

Το φιλμ βασίζεται σε ένα θεατρικό έργο, το Dreamscape. Αυτό που με εντυπωσίασε όταν το παρακολούθησα ήταν η ποικιλομορφία του. Όπως κι εσύ επεσήμανες, η  Μαΐσα έκανε τα πάντα: μπορούσε να αφηγηθεί, να χορέψει, να διεξάγει συνομιλίες. Κι αυτό θέλαμε να το διατηρήσουμε στην ταινία. Οτιδήποτε, λοιπόν, εμπεριείχε εξωτερίκευση στο σανίδι, θα είχε το ισοδύναμό του στην οθόνη, τόσο λεκτικά όσο και σωματικά.

Σε ποιο βαθμό παρέμεινες πιστός στο θεατρικό έργο όπου βασίζεται το φιλμ και σε ποιο ενσωμάτωσες σ’ αυτό στοιχεία από άλλες πραγματικές ιστορίες, όπως αναφέρεις στα εναρκτήρια credits της ταινίας;

Aπό την άποψη του σεναρίου παραμείναμε πολύ πιστοί στο θεατρικό. Πέρα από τον πρόλογο και τον επίλογο που είναι επινοημένοι, όλα τα υπόλοιπα διασκευασμένα στοιχεία προέρχονται από όσα αποφασίσαμε να γυρίσουμε σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία. Στο θεατρικό υπήρχαν μόνο δύο άνθρωποι. Η Ρέιτσιλ που υποδυόταν την Μαΐσα και ο Τζον που έπαιζε τον beatboxer. Στο φιλμ, επιλέξαμε η παρουσία της Μαΐσα να είναι διαρκής. Mια αρκετά υγιής ανάμιξη πρωτότυπου και διασκευασμένου υλικού. 

Στο Με λένε Μαΐσα θίγεις, μεταξύ άλλων, το ζήτημα της αστυνομικής, της κρατικής βίας. Πόσο επιτακτικό είναι για σένα, ώστε να αποφασίσεις να καταπιαστείς μαζί του;

Για μένα, η αστυνομική βία είναι εξαιρετικά επείγον και σημαντικό ζήτημα. Πρόκειται για κάτι μοναδικά αμερικανικό. Η αστυνομική βαναυσότητα εν μέρει έχει ταξική διάσταση, εν μέρει φυλετική, εν μέρει συνδέεται με το δίπολο δυνατός-αδύναμος. Κι ενώ το ζήτημα σε ένα επίπεδο φαίνεται ξεκάθαρο, σε ένα άλλο εκτείνεται σε πολλές πτυχές της κοινωνίας μας, στο πώς, για παράδειγμα, γίνεται η διαχείριση ειρηνικών συναντήσεων. Στην ταινία αφιέρωσα πολύ λίγο χρόνο στην αποτύπωση του ίδιου του περιστατικού του θανάτου της ηρωίδας, και πολύ περισσότερο στην εξιστόρηση της μέχρι τότε ζωής της. Το θεώρησα πιο αποτελεσματικό.

Με αυτή την έννοια, το φιλμ σου φαντάζει, επίσης, σαν ένας εορτασμός της “blackness” σε όλα τα επίπεδα, χωρίς, ωστόσο, την αγιοποίησή της ή την αγιοποίηση των μαύρων ή των συνηθειών τους. Το αντιλήφθηκα σωστά;

Ναι, έτσι νομίζω. Το ζητούμενο ήταν το κοινό να σχετιστεί με την ιστορία και να την απολαύσει. Το cast είναι σχεδόν στο σύνολό του Αφροαμερικανοί, οι άνθρωποι πίσω από τις κάμερες το ίδιο, συνεπώς υπάρχουν πολλά στοιχεία αυτής της κουλτούρας στο φιλμ, και κοινά διαφορετικής προέλευσης αντιδρούν σ’ αυτό με διαφορετικούς τρόπους. Δε θέλαμε, εξάλλου, η απεικόνιση να είναι μη ρεαλιστικά θετική, αλλά ειλικρινής και συναισθηματική στον πυρήνα της.

Πρέπει να υπήρξες ανάμεσα στους λίγους λευκούς που ενεπλάκησαν στη διαδικασία, αν και το γεγονός ότι ήσουν ο σκηνοθέτης ίσως να σε τοποθέτησε σε μια πιο εξέχουσα θέση. Έτσι συνέβη, ή επρόκειτο για ένα συλλογικό εγχείρημα;

Από την άποψη των πόρων υπήρξε μια μικρής κλίμακας παραγωγή. Δουλέψαμε, συνεπώς, με ανθρώπους με τους οποίους είχαμε ήδη μια σχέση. Η φιλοδοξία μας ήταν να έχουμε μια δημοκρατική διαδικασία πίσω από τις σκηνές, και νομίζω πως τελικά το πετύχαμε.

Η Ρέιτσιλ Γουόκερ, η πρωταγωνίστρια του φιλμ, είναι μια αποκάλυψη. Είχε ξαναπαίξει κάπου, ή αυτός ήταν ο πρώτος της ρόλος σε ταινία;

Αν δεν κάνω λάθος, είναι ο πρώτος της ρόλος σε ταινία μυθοπλασίας. Mε το που την είδα, συνειδητοποίησα ότι δεν υπήρχε λόγος να αναζητήσω την οποιαδήποτε άλλη. Της πρόσφερα το ρόλο αμέσως. Τον «απογείωσε», όπως και το φιλμ.

Οι μέχρι τώρα αντιδράσεις στην ταινία υπήρξαν θετικές;

Για να είμαι ειλικρινής, με εξέπληξε η μέχρι τώρα θετική υποδοχή. Eκτός από τις Η.Π.Α., το φιλμ προβλήθηκε στο Εδιμβούργο, το Μόναχο και το Παρίσι. Παρόλο που οι αντιδράσεις του κόσμου ήταν διαφορετικές, εξακολουθούσαν να είναι θετικές κι ενθαρρυντικές. Αντιμετωπίζουν την ιστορία ως πολύ πιο ξένη από ό,τι εμείς, ως κάτι τραγικό που συμβαίνει κάπου αλλού, κι όχι στην «αυλή» τους. Την εκτιμούν, ωστόσο.

Μιας κι η ταινία σου επιλέχτηκε να προβληθεί στο πλαίσιο του 9^ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας, θα ήθελες να μου πεις πώς αντιλαμβάνεσαι την έννοια του πρωτοποριακού κινηματογράφου στις μέρες μας;

Είναι μια τεράστια τιμή που το φιλμ μου έγινε δεκτό από το Φεστιβάλ. Δε μοιάζει με πολλά από όσα υπάρχουν εκεί έξω. Η δημιουργία πρωτοποριακών ταινιών έχει τεράστια σημασία. Οι μεγάλες παραγωγές στις μέρες μας βασίζονται σε «καλούπια», όπως το ταξίδι του ήρωα ή η ρομαντική κωμωδία.

Ποια είναι η γνώμη σου για τον Σπάικ Λι, τώρα που επέστρεψε στο κινηματογραφικό προσκήνιο με την Παρείσφρηση;

Είμαι μεγάλος οπαδός του, είναι ένας από τους σπουδαιότερους Αμερικανούς σκηνοθέτες. Με τη Μαΐσα προφανώς δε θελήσαμε να κάνουμε μια ταινία στο στιλ του Σπάικ Λι, αλλά αυτό προέκυψε από τη φύση του γεγονότος ότι είναι ενός είδους πρωτοπόρος. Οποιαδήποτε σύγκριση της δουλειάς μου με τη δική του, την αποδέχομαι ευχαρίστως!

Η ταινία του Gus Krieger Με λένε Μαΐσα προβάλλεται, σε πανελλήνια πρεμιέρα, το Σάββατο 20 Οκτωβρίου, 19:30 (Αίθουσα Α), στο πλαίσιο της ενότητας Πρώτη Ματιά του 9^ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας, το οποίο διοργανώνεται από την Ταινιοθήκη της Ελλάδος μεταξύ 17 και 29 Οκτωβρίου.