Meral Şimşek: «Δεν είμαι ένοχη, είμαι Κούρδισσα συγγραφέας που λέει μόνο την αλήθεια»

 

Βραβευμένη συγγραφέας, ποιήτρια και μέλος του PEN International, η Κούρδισσα Meral Şimşek διώκεται για «τρομοκρατική» δραστηριότητα μόνο και μόνο εξαιτίας της κουρδικής της ταυτότητας.

Η πρώτη από τις δύο δίκες, με τις οποίες είναι αντιμέτωπη, είναι προγραμματισμένη να ξεκινήσει στις 21 Σεπτεμβρίου. Μια σε βάθος συζήτηση με την Meral Şimşek.

Είσαι βραβευμένη συγγραφέας και ποιήτρια κουρδικής καταγωγής. Θα ήθελες να ρίξεις λίγο «φως» στο προσωπικό, οικογενειακό και συλλογικό σου υπόβαθρο; Τι τροφοδότησε την επιθυμία σου να γίνεις συγγραφέας;

Δεν είμαι κουρδικής καταγωγής, είμαι Κούρδισσα πολίτης της Τουρκίας.

Mια μεγαλύτερη αδελφή και ένας αδελφός μου σκοτώθηκαν στη δεκαετία του ’90. Ο αδερφός μου δεν έχει καν τάφο. Πολλοί από την οικογένειά μου έχουν περάσει πολλά χρόνια στις φυλακές.

Τα ίδια χρόνια βασανίστηκα πολλές φορές και βιάστηκα υπό κράτηση. Υποβλήθηκα σε πολλές επεμβάσεις λόγω των εμπειριών μου.

Έχω ακόμα σοβαρά προβλήματα υγείας. Αυτή τη στιγμή λαμβάνω ψυχική και σωματική θεραπεία με την υποστήριξη του TIHV.

Όσο γνωρίζω τον εαυτό μου ήθελα να γίνω συγγραφέας. Ωστόσο, όταν ανακάλυψα αυτό το ταλέντο, άρχισα να περιγράφω τις εμπειρίες μας σε λογοτεχνική γλώσσα. Έτσι ξεκίνησε η λογοτεχνική μου περιπέτεια.

Τον Ιανουάριο του 2021 σου αποδόθηκαν οι κατηγορίες της «συμμετοχής σε τρομοκρατική οργάνωση» και της «διεξαγωγής τρομοκρατικής προπαγάνδας», με αφορμή το διήγημά σου Arzela. Γι’ αυτές δικάζεσαι στις 21 Σεπτεμβρίου.

Θεωρείς αυτή τη δίκη πολιτική, βασιζόμενη αποκλειστικά στην κουρδική σου ταυτότητα;

Δε με δικάζουν μόνο λόγω της Αrzela. Σχεδόν όλο το κατηγορητήριό αφορά στο λογοτεχνικό μου έργο. Στην πραγματικότητα αυτό σημαίνει: Δε θα γράψω άλλο, αλλιώς θα φυλακιστώ!

Αυτή η δίκη είναι μια επιχείρηση εκδίκησης κατά της κουρδικής μου ταυτότητας, γιατί έχω ξαναζήσει απειλές, εκβιασμούς και απαγωγές. Δε γονάτισα, και ως εκ τούτου δικάζομαι.

Στις 29 Ιουνίου του 2021 κατέφυγες στην Ελλάδα, όπου ισχυρίζεσαι πως υποβλήθηκες σε κακοποιητική και ταπεινωτική μεταχείριση στα χέρια της ελληνικής αστυνομίας, η οποία σε εξανάγκασε να επιστρέψεις στην Τουρκία.

Τι συνέβη εκείνη τη μέρα;

Στις 29 Ιουνίου, περίπου στις 8 το βράδυ, περνώ τον Έβρο. Περπατώ επί μιάμιση ώρα. Στον δρόμο συναντώ μια γυναίκα που την έλεγαν Dicle. Τώρα ξέρω ότι την πήγαν σε στρατόπεδο προσφύγων στην Τουρκία.

Ξεκινάμε, περνάμε τον Έβρο. Μόλις περάσαμε, περπατάμε για μιάμιση ώρα. Η ελληνική συνοριακή αστυνομία μάς ακολουθεί. Απαλλασσόμαστε από αυτή 17 φορές.

Στη συνέχεια μπαίνουμε σε ένα δάσος και πέφτουμε σε έναν βάλτο. Περιμένουμε σε εκείνο το έλος για ώρες με την Dicle.

Έχουμε βρεθεί σε μια άγρια ​​περιοχή. Γύρω στις 4 τα ξημερώματα, οι δικηγόροι μάς δίνουν μια θέση και μας λένε: «Θα πάτε προς τις Φέρες».

Τρέχουμε για να αποφύγουμε αλεπούδες και γουρούνια. Στο μεταξύ, βλέπουμε τους στρατιώτες, τρέχουμε μακριά τους. Μας λένε: «Μη σας πιάσουν, θα απελαθείτε απευθείας».

Βγαίνουμε στον κεντρικό δρόμο στις οκτώ παρά δέκα. Στο μεταξύ, φτάνει ένα όχημα της ελληνικής αστυνομίας. Χαιρόμαστε.

Γιατί μας είπαν ότι αν έρθουν οι στρατιώτες, θα μας βασανίσουν. Όταν έρχεται η αστυνομία, εξηγώ την κατάστασή μου για να μπορέσουν να βοηθήσουν.

Τους λέω ότι είμαι μέλος του κουρδικού PEN και πως υπάρχει μήνυση εναντίον μου στην Τουρκία. Και ότι περπατήσαμε για 15 ώρες, και πεινάμε. Δεν έχουμε πιεί νερό. Είμαστε σε πολύ κακή κατάσταση. Παίρνουν τις ταυτότητές μας.

Οι δικηγόροι προσπαθούν επίσης να επικοινωνήσουν μαζί μας. Εκείνη τη στιγμή, φτάνει ένα άλλο όχημα της αστυνομίας. Ξαφνικά, υπάρχουν πολλοί αστυνομικοί, μάς ξεγυμνώνουν και μάς ψάχνουν γυμνές.

Εξετάζουν τους κόλπους μας. Μάς παρενοχλούν. Στο μεταξύ, τα τηλέφωνά μας χτυπούν συνεχώς, τηλεφωνούν οι δικηγόροι.

Μάλλον καλούν ένα μεγάλο αυτοκίνητο αφού το είδαν αυτό, χωρίς αριθμό κυκλοφορίας. Μας βάζουν στο αυτοκίνητο.

Το εσωτερικό του αυτοκινήτου μυρίζει αίμα, ίχνη αίματος παντού. Προφανώς μετέφεραν πολλούς ανθρώπους έτσι.  Ούρα και ανθρώπινα περιττώματα βρίσκονται παντού.

Σκέφτομαι: «Θα μας πάνε στο κέντρο απέλασης, θα μας πάρουν οι δικηγόροι».

Οδηγούν σε ανώμαλο έδαφος. Παρεμπιπτόντως, ο οδηγός αλλάζει δύο φορές. Εκείνη τη στιγμή σκέφτομαι: «Θα μας σκοτώσουν». Οδηγούν για τουλάχιστον άλλη μια ώρα. Σταματούν σε ένα μέρος.

Κάποιος μιλάει τουρκικά εκεί. Μας κατεβάζουν και βλέπω ότι είμαστε κοντά στο νερό. Γύρω μας υπάρχουν φύλακες με μάσκες και χωρίς. Νόμιζα ότι θα μας σκοτώσουν και θα μας ρίξουν στο νερό.

Αρχίζω να εξηγώ την κατάστασή μου στα τουρκικά, να ικετεύω: «Αυτό είναι παραβίαση δικαιωμάτων, μην το κάνετε». «Θα σας κάνουν μήνυση στην Τουρκία», λέω.

Μόλις το λέω, αρχίζουν να με χτυπούν με τα κοντάκια. Υφίσταμαι έναν φοβερό ξυλοδαρμό. Ρίχνουν την Dicle στη βάρκα. Υπάρχουν δύο άτομα στη βάρκα, οδηγούν. Μας κοιτάζουν με φόβο.

Δε μας δίνουν τις τσάντες μας, αλλά πετάνε τα σακίδιά μας στη βάρκα. Μετά με πετάνε και μένα. Αντιστέκομαι και με ρίχνουν στο νερό. Βλέπω Τούρκους στρατιώτες από την απέναντι πλευρά.

Παίρνουν την Dicle με τη βάρκα. Προσπαθώ να κολυμπήσω κι εγώ. Εκείνη την ώρα η Dicle με βγάζει στη στεριά. Παραδινόμαστε στον στρατό.

Η Dicle δε μιλάει τουρκικά. Εξηγώ την κατάστασή του. Το συνοριακό φυλάκιο των Υψάλων μας πήρε. Από εκεί, με συλλαμβάνουν για παραβίαση της απαγόρευσης ταξιδιού στο εξωτερικό και με βάζουν στη φυλακή της Αδριανούπολης.

Έμαθα ότι η Dicle στάλθηκε επίσης σε στρατόπεδο προσφύγων. Στο μεταξύ, όταν με πήγαν στις φυλακές της Αδριανούπολης, με έψαξαν γυμνή.

Η κατάσταση της φυλακής είναι άθλια, οι συνθήκες είναι πολύ άσχημες. Μετά από 8 ημέρες σε αυτή τη φυλακή, το δικαστήριο με αφήνει ελεύθερη με την προϋπόθεση ότι θα δίνω το «παρών» τρεις φορές την εβδομάδα.

Σε μια ξεχωριστή δίκη, που έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει στις 16 Νοεμβρίου, κατηγορείσαι επίσης για «είσοδο σε περιορισμένης πρόσβασης στρατιωτική περιοχή» στα Ύψαλα της Τουρκίας. Θα ήθελες να μου εξηγήσεις τι συνέβη εκεί;

Η άλλη αγωγή κατατέθηκε εναντίον μου με την αιτιολογία ότι απείλησα την ασφάλεια των συνόρων. Γι’ αυτό θα εμφανιστώ ενώπιον του δικαστή στις 16 Νοεμβρίου.

Ωστόσο, δεν μπήκα με τη θέλησή μου στη συνοριακή περιοχή. Έπρεπε να βγω εκεί έξω όταν με με έστειλε στον θάνατο η ελληνική αστυνομία.

Γενικότερα, πώς θα περιέγραφες την πολιτική κατάσταση στην Τουρκία τα τελευταία χρόνια, ιδίως σε σχέση με τις διώξεις ανθρώπων κουρδικής ταυτότητας;

Δυστυχώς, η δίωξη της κουρδικής ταυτότητας δεν είναι κάτι καινούργιο. Η εμπειρία μου είναι απλώς ένα παράδειγμα. Το μόνο που θέλουμε είναι μια ανθρώπινη ζωή. Όπως όλοι. Δεν είμαστε τρομοκράτες, απλώς θέλουμε το δικαίωμα στη ζωή.

Οι γυναικοκτονίες φαίνεται να αυξάνονται στη σημερινή Τουρκία. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δημοσιοποιούνται με λιγότερους δισταγμούς ή επειδή όντως είναι περισσότερες;

Σε κάθε γεωγραφική περιοχή όπου η δύναμη των γυναικών ανεβαίνει κάθε είδους βιαιότητα μπαίνει στο παιχνίδι για να καταστείλει αυτή τη δύναμη.

Ναι, οι θάνατοι των γυναικών είναι πολιτικοί, γιατί οι αντρικές κοινωνίες πάντα φοβόντουσαν την απελευθερωτική δύναμη των γυναικών.

H Τουρκία αποσύρθηκε επισήμως από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης παρά τις έντονες διαμαρτυρίες, ακόμα και από μέλη του κυβερνώντος κόμματος, ΑΚΡ.

Πώς θα επηρεάσει το γεγονός αυτό την καθημερινή ζωή των γυναικών στην Τουρκία μακροπρόθεσμα; Μπορεί να αναστραφεί;

Η ακύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης δε θα οδηγήσει μόνο σε παραβιάσεις των δικαιωμάτων των γυναικών, αλλά και σε πολύπλευρες παραβιάσεις των δικαιωμάτων γενικότερα.

Ακόμη και η ακύρωση των άρθρων που πιστεύεται ότι αφορούν μόνο γυναίκες αρκεί για να βάλει δυναμίτη στα δομικά στοιχεία της κοινωνίας. Δυστυχώς, σύντομα θα συνειδητοποιήσουμε αυτό το γεγονός.

Ενόψει των δύο δικών σου, το PEN International, του οποίου έγινες μέλος τον Ιούνιο του 2020, έχει εγκαινιάσει μια εκστρατεία για την απόσυρση των εναντίον σου κατηγοριών.

Πόσο σημαντικό και βοηθητικό είναι να είσαι μέλος αυτής της οργάνωσης;

Είναι καθησυχαστικό να γνωρίζουμε ότι υπάρχει κάποιος που θα κάνει τη φωνή μας να ακουστεί όταν είμαστε εκτεθειμένοι στις κυρώσεις και τις παραβιάσεις δικαιωμάτων από το κράτος και τα συστήματα.

Βασίζεσαι, επίσης, στην αλληλεγγύη ομάδων, συλλογικοτήτων και ατόμων τόσο από την Τουρκία όσο και από το εξωτερικό;

Κανείς δεν μπορεί να πολεμήσει για πολύ καιρό μόνος του. Φυσικά, πιστεύω και εμπιστεύομαι το πνεύμα της αλληλεγγύης.

Αν καταδικαστείς και στις δύο περιπτώσεις, θα βρεθείς αντιμέτωπη με φυλάκιση έως και 20 ετών. Νιώθεις αποφασισμένη, έτοιμη και σίγουρη να πολεμήσεις για τα δικαιώματά σου στις δικαστικές αίθουσες- και έξω από αυτές;

Εάν κριθώ ένοχη, θα είναι απολύτως παράνομο. Φυσικά, θα υπερασπιστώ τα δικαιώματά μου, θα παλέψω μέχρι τέλους και δε θα τα παρατήσω ποτέ. Δεν είμαι ένοχη. Είμαι Κούρδισσα συγγραφέας που λέει μόνο την αλήθεια.

Ευχαριστώ θερμά την Aurélia Dondo από το PEN International για την πολύτιμη συμβολή της στην πραγματοποίηση της συνέντευξης.

Το PEN International είναι ένα διεθνές δίκτυο συγγραφέων και ανθρώπων του βιβλίου που ιδρύθηκε στο Λονδίνο το 1921.

Προωθεί τη φιλία και τη συνεργασία μεταξύ συγγραφέων, μάχεται για την ελευθερία έκφρασης και υποστηρίζει τους συγγραφείς που υφίστανται παρενόχληση, εγκλεισμό και ενίοτε δολοφονούνται λόγω των απόψεών τους.