Morgan Simon: «Αν θες να μεγαλώσεις, πρέπει να πληγώσεις τους ανθρώπους που αγαπάς»

Μια τρυφερή σινεφιλική «γροθιά», το ντεμπούτο μυθοπλασίας του Γάλλου σκηνοθέτη Morgan Simon Μέτρα τις πληγές σου είναι μια από τις ευχάριστες εκπλήξεις του 18^ου Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου, το οποίο ολοκληρώνεται την Τετάρτη 29 Μαρτίου. Μια ταινία για την απώλεια, τον πόθο και την αναζήτηση της πατρικής αγάπης, διανθισμένη από χάρντκορ ήχους και μια ιδιαίτερη ματιά στην κουλτούρα των τατουάζ, επαναπροβάλλεται απόψε. Ο σκηνοθέτης βρέθηκε στην Αθήνα, και κουβεντιάσαμε μαζί του.

Η απώλεια, ο πόθος και η ανάγκη για αποδοχή βρίσκονται στον «πυρήνα» του ντεμπούτου σου μυθοπλασίας Μέτρα τις πληγές σου;

Μπορούμε να το πούμε έτσι. Αλλά πρόκειται και μια ιστορία πατέρα-γιου, και τελικά για ένα γιο που θέλει να πάρει την αγάπη του πατέρα του. Ο βασικός πυρήνας της είναι η περίπλοκη αναζήτηση της αγάπης.

Η ταινία διανθίζεται από μουσική πανκ, ενώ εστιάζει αρκετά και στην κουλτούρα του τατουάζ. Πώς σχετίζεσαι μ’ αυτές τις 2 πτυχές της;

Αυτή η μουσική ονομάζεται post-hardcore. Είναι ένα είδος μουσικής που μ’ αρέσει, την ακούω εδώ και μια δεκαετία, γι’ αυτό και τη γνωρίζω και την αγαπώ. Ήθελα, επίσης, να μιλήσω για το πώς αισθάνεσαι στο σπίτι με τα ανείπωτα πράγματα και όσα μπορείς να πεις στη σκηνή, για την ισορροπία ανάμεσα σε ό,τι είσαι στο σπίτι και σε αυτό που πραγματικά είσαι στον έξω κόσμο. Αυτό ήταν το βασικό παράδοξο, το οποίο ήθελα να εξερευνήσω μέσω του χαρακτήρα του πρωταγωνιστή. Σε σχέση με το περιβάλλον των τατουάζ, για μένα το ενδιαφέρον ήταν να θέσω το ερώτημα «τι σημαίνει να είσαι εναλλακτικός σήμερα;» Είναι το να ουρλιάζεις και να «χτυπάς» τατουάζ ή, όπως κι ο πάτέρας σου, να ξυπνάς νωρίς, να δουλεύεις ως ελεύθερος επαγγελματίας;

Έχεις κάποια απάντηση σ’ αυτό;

Νομίζω ότι είναι συνηθισμένο να έχεις τατουάζ στις μέρες μας, οπότε δεν είναι τόσο εναλλακτικό όσο ήταν στο παρελθόν. Δεν έχω ξεκάθαρη απάντηση, πρόκειται απλώς για ένα ερώτημα που απευθύνω στο κοινό.

Επομένως, ο χαρακτήρας σου βρίσκεται σε αναζήτηση της ίδιας του της ταυτότητας;

Αν θες να μεγαλώσεις, μερικές φορές πρέπει να πληγώσεις τους ανθρώπους που αγαπάς. Πρέπει, λοιπόν, για μια φορά να έρθει αντιμέτωπος με τον πατέρα του κι έπειτα συμβαίνει κάτι σαν έκρηξη, η οποία, στο τέλος του φιλμ, δημιουργεί μια καινούρια σχέση αγάπης ανάμεσά τους, ακόμα κι αν αυτό που ζουν είναι σκληρό.

Βιώνουν μια σχέση εκρηκτική, όπως είναι κι η μουσική.

Το ίδιο, ίσως και περισσότερο, αλλά τόσο ήρεμη. Μόνο δράση και βλέμματα υπάρχουν. Ήταν σημαντικό για μένα να μην εξηγώ τα πάντα με λέξεις, μόνο με συναισθήματα.

Ο χαρακτήρας της καινούριας γυναίκας στη ζωή του πατέρα του αποτελεί ταυτόχρονα, δυνητική ερωμένη και υποκατάσταστο της μητέρας του πρωταγωνιστή, η οποία έχει πεθάνει;

Κατά κάποιο τρόπο παίρνει τη θέση της μητέρας του. Είναι ο πρώτος άνθρωπος που πραγματικά μιλάει με τον πρωταγωνιστή, γι’ αυτό και συνδέονται κι υπάρχει αυτή αίσθηση του χιούμορ, την οποία μοιράζονται. Φυσικά, μπορείς να δεις την ταινία από διαφορετικές οπτικές γωνίες: από τη δική της οπτική γωνία, από εκείνη του γιου, που είναι και η οπτική του φιλμ, ή και από του πατέρα. Η πρόσληψη της τελευταίας από το κάθε μέλος του κοινού μπορεί να διαφέρει εντελώς. Εξαρτάται από τη ζωή του καθενός.

Παρότι είναι μόλις η πρώτη σου ταινία, νομίζω πως έκανες αξιοσημείωτη δουλειά με το σενάριο και την ανάπτυξη των χαρακτήρων. Πώς το δούλεψες, κατ’ αρχήν;

Ήταν η διπλωματική μου. Σπούδασα συγγραφή σεναρίου στη La Fémis στο Παρίσι και συνέχισα την ανάπτυξή του για 1-2 χρόνια. Παρακολούθησα πολλά εργαστήρια, ανάμεσα στα οποία στην Ανζέρ, την Ιερουσαλήμ και τις Κάννες. Όλα αυτά με βοήθησαν να είμαι εξαιρετικά ακριβής και να βρω το θέμα μου. Κι αυτό είναι το πρόβλημα όταν υπάρχουν τόσο πολλά που μπορείς να κάνεις, τόσο πολλά που θες να κάνεις. Ήθελα να καταπιαστώ με ένα θέμα, γι’ αυτό και η ταινία είναι τόσο απλή. Αλλά, για να πετύχω αυτή την απλότητα, χρειάστηκα 2 χρόνια δουλειάς.

Αν και όχι πρωτότυπο, του προσδίδεις μια «φρέσκια» διάσταση.

Είναι ο τρόπος που κάνεις καθετί, ο οποίος το καθιστά καινούριο. Προσπάθησα απλώς να είμαι πολύ ειλικρινής και εστιασμένος και να μη σκέφτομαι ποτέ για κάτι άλλο, να κάνω μόνο αυτό που ένιωθα ότι έπρεπε να κάνω.

Το φιλμ έχει, εξάλλου, πολύ σφιχτό ρυθμό, λες και το παρακολουθείς με μια ανάσα μέχρι το τέλος.

Στα 80 λεπτά ήδη έχεις τα πάντα. Είναι σαν γροθιά.

Τη νιώθεις σαν απαλή γροθιά, ωστόσο, όχι ακριβώς κατάμουτρα.

Όχι με επιθετικό τρόπο, αλλά μπορεί να γίνει πολύ συναισθηματική για το κοινό. Κάποιες φορές έρχονται στην προβολή χωρίς να ξέρουν και στο τέλος λένε «γαμώτο, δεν περίμενα αυτή τη συναισθηματική γροθιά».

Δεδομένου ότι έχεις σπουδάσει κι άλλα πράγματα, τι σε κράτησε στο σινεμά;

Σπούδασα βιολογία για πολλά χρόνια. Μέχρι τα 21-22 δεν πήγαινα σνεμά, μόνο μια φορά το χρόνο. Έβλεπα ταινίες κυρίως στην Τηλεόραση. Στον κινηματογραφο το εισιτήριο ήταν υπερβολικά ακριβό, και δε μ’ ενδιέφερε καθόλου το σινεμά, δεν είχα κινηματογραφική κουλτούρα. Μου ήταν απολύτως αδύνατο να φανταστώ πως μια μέρα θα έκανα ταινίες, αλλά δεν μπορούσα να βρω δουλειά μέσα από τη βιολογία. Κι έτσι άλλαξα το δρόμο μου στην κατεύθυνση της επικοινωνίας και της διαφήμισης. Εκεί είχα έναν καθηγητή που μας ζητούσε να κάνουμε ταινίες μέσα σε μια βδομάδα. Αυτή η διαδικασία μου έδωσε το κίνητρο και την ευχαρίστηση να εξωτερικεύσω πολλά πράγματα που είχα μέσα μου και ποτέ δεν είχα την ευκαιρία να εκφράσω. Από εκείνη τη στιγμή σκεφτηκα αφελώς ότι θα μπορούσα να συνεχίσω κι έτσι εισήχθην στη La Fémis.

Και «βούτηξες» στα βαθιά.

Είδα πολλές ταινίες κι έφτιαξα πολλές με κινητό, με Super8. Ήταν πολύ συναρπαστική εμπειρία. Έπειτα νομίζω πως κατάφερα να χτίσω το δικό μου σύμπαν στη διάρκεια της φοίτησης. Σε 5 χρόνια, έκανα 5 ή 6 μικρού μήκους ταινίες και τη μεγάλου μήκους. Υπήρξα πολύ τυχερός που συνάντησα αυτόν τον καθηγητή, αλλιώς θα ήμουν σε χάος.

Το Μέτρα τις πληγές σου είχε πολύ θετική φεστιβαλική ανταπόκριση.

Πήγαμε σε πολλά φεστιβάλ και κερδίσαμε 10 βραβεία. Είναι υπέροχο να νιώθεις ότι οι άνθρωποι εκτιμούν τη δουλειά σου και τους συγκινεί. Σε μια προβολή στη Γαλλία, ο μηχανικός προβολής είδε την ταινία με τον γιο του και στο τέλος του είπε «σ’ αγαπώ». Όταν εντρυφούν σ’ αυτή, ανακαλύπτουν μια βαθιά σύνδεση με τη δική τους ζωή κι αυτό μπορεί να εξελιχτεί σε μια πολύ συναισθηματική εμπειρία, γιατί όλοι αντιμετωπίζουμε οικογενειακά προβλήματα, ανεξάρτητα από την οικονομική μας κατάσταση.

Μετά το πρώτο βήμα, νιώθεις μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση για το δεύτερο;

Θα το δούμε. Βοηθάει το να είσαι ευχαριστημένος με την ταινία σου και θα ήθελα να συνεχίσω να κουβεντιάζω για τους ευαίσθητους χαρακτήρες της. Μου προξενεί, επίσης, ευχαρίστηση να δουλεύω με τους ηθοποιούς. Μου αρέσει να τους σκηνοθετώ. Είναι κάτι πολύ ανθρώπινο.

Ελπίζω η επόμενη δουλειά σου να είναι εξίσου καλή με την πρώτη- αν όχι καλύτερη.

Θα δούμε. Κάνε υπομονή!

Ευχαριστώ ιδιαιτέρως την κ, Σταματίνα Στρατηγού, Υπεύθυνη Επικοινωνίας του Γαλλικού Ινστιτούτου, για τη συμβολή της στην πραγματοποίηση της συνέντευξης.

Η ταινία του Morgan Simon Μέτρα της πληγές σου επαναπροβάλλεται, στο πλαίσιο του 18^ου Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου, την Τετάρτη 29 Μαρτίου στον κινηματογράφο Άστορ, στις 22:15.