Joey Burns: «Η μουσική είναι η γέφυρα που όλοι χρειαζόμαστε»

 

Με αφορμή τη συμμετοχή τους στο θεατρικό έργο του Tενεσί Ουίλιαμς, Camino Real, οι αγαπημένοι του ελληνικού κοινού Calexico εμφανίζονται ζωντανά ως τρίο την Κυριακή 9 Φεβρουαρίου στο Gagarin 205 Live Music Space (18:00 και 21:00).

Μια σε βάθος συζήτηση με το ιδρυτικό μέλος του συγκροτήματος, Joey Burns.

Πάνε κάπου 28 χρόνια από τότε που ξεκίνησα να ακούω Calexico, οπότε η ευχαρίστηση διαρκεί πολύ.

Κι εγώ χαίρομαι που παίζω μουσική, ιδίως στην Ελλάδα από την οποία έχω τόσες πολλές σπουδαίες αναμνήσεις.

Γιατί, λοιπόν, αποτελεί η Ελλάδα έναν εκ των πιο αγαπημένων προορισμών σας;

Οι άνθρωποι είναι φανταστικοί, θερμοί, αντιλαμβάνονται το βάθος και τις διαφορετικές πτυχές της μουσικής και ανταποκρίνονται στη δυναμική της.

Επιπλέον, λατρεύω τη γλώσσα, την κουλτούρα, την Ιστορία και το φαγητό της, οπότε είναι σπουδαίο να παίζουμε εκεί.

Έχουμε, εξάλλου, πραγματικά καλούς φίλους -παλιούς και νέους- στην Ελλάδα, οι οποίοι μας προσκαλούν, ενώ γνωρίζουμε και συνεργαζόμαστε με καλούς μουσικούς.

Η αίσθησή μου είναι πως ποτέ δε μένω αρκετά στη χώρα, ωστόσο. (Γέλιο).

Όταν ξεκινούσατε, περιμένατε ότι θα επεκτεινόσασταν προς τόσες κατευθύνσεις, περιλαμβανομένων ανθρώπων και τόπων;

Όταν ξεκινούσα, δεν ήξερα πού θα με οδηγήσει ο δρόμος, κι υπάρχει μια ομορφιά σ’ αυτό.

Είναι, επομένως, ακόμα πιο σημαντικό να περιβάλλεσαι σε κάθε βήμα της διαδρομής από μουσικούς, μέλη του συνεργείου ή δισκογραφικές εταιρείες που έχουν όντως σημαντικά πράγματα να προσφέρουν στον κόσμο και διαπνέονται από το ιδιο πάθος.

Οι καταβολές σας είναι κάπως... ερημικές.

(Γέλιο).

Υποθέτω, λοιπόν, ότι το περιβάλλον σάς καθόρισε από πολλές απόψεις: πολιτισμικά, μουσικά, υπαρξιακά ίσως.

Πώς η σχέση με αυτό αντικατοπτρίστηκε και εξελίχθηκε ανά τα χρόνια όσον αφορά στον τρόπο με τον οποίο συλλαμβάνετε τη μουσική;

Θα προσπαθήσω να σου δώσω μια συμπυκνωμένη απάντηση.

Μεγάλωσα σε μουσική οικογένεια. Αγαπώ το κλασικό ροκ όσο και οποιοσδήτοτε άλλος, αλλά έγινα ακόμα πιο περίεργος ακούγοντας καλλιτέχνες οι οποίοι αντλούσαν επιρροές και από άλλα μέρη του κόσμου, πέρα από το Λονδίνο ή τις Η.Π.Α.

Έτσι, άρχισα να ακούω μπλουζ και φολκ μουσική, τραγούδια τροβαδούρων και να αναζητώ από πού προέρχεται ο ήχος στο Girl των Beatles. Είναι μαντολίνο ή μπουζούκι;

Με ιντρίγκαρε επίσης ο ήχος του σιτάρ, οπότε πήγα σε μια συναυλία του Ραβί Σανκάρ.

Ήσουν τυχερός, σε ζηλεύω.

Αγόρασα, μάλιστα, ένα σιτάρ, το οποίο χρησιμοποίησα για ένα διάστημα σε πρώιμες συνθέσεις μου που έπαιξα ζωντανά με κουαρτέτο εγχόρδων.

Η περιέργεια, επομένως, με οδήγησε στην ανακάλυψη πολλών καλλιτεχνών, από το παρελθόν και από το (τότε) παρόν, και επηρέασε τη σχέση μου με τη μουσική, αλλά και τη σχέση μου με τον John Convertino.

Όταν, ως Calexico πλέον, αρχίσαμε να περιοδεύουμε, οι άνθρωποι μού έδιναν μουσική.

«Ετούτη η σύνθεση είναι ρουμανική, των Taraf de Haïdouks. Ίσως θα σας άρεσε να την παίξετε ζωντανά», μας έλεγε κάποιος. Μιλάμε για τη δεκαετία του 1990.

Μερικά χρόνια αργότερα παίξαμε ζωντανά μαζί με τους Taraf de Haïdouks και άλλους μουσικούς. Τέτοιες καταστάσεις συμβαίνουν, νομίζω, όταν είσαι ανοιχτός και αρκετά τυχερός να ταξιδεύεις.

Κι αυτή η δυνατότητα αφορά δυστυχώς σε λίγους μουσικούς, επομένως και πολλά κοινά ανά τον κόσμο στερούνται μιας εμπειρίας έκθεσης σε διάφορα μουσικά ερεθίσματα.

Ανήκω σε εκείνη την κατηγορία των μουσικών που κάνουν μια δουλειά την ημέρα απλά και μόνο για να μπορούν να ταξιδεύουν, να απολαμβάνουν καλό φαγητό και να δίνουν συναυλίες είτε ως τρίο είτε ως σεξτέτο.

Είναι σπουδαίο που έχεις βρει μια ισορροπία.

Ακριβώς.

Η περιέργεια, στην οποία αναφέρθηκα, προέρχεται από την ανατροφή που μου δόθηκε από την οικογένειά μου και από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς.

Το Τούσον, όπου μεγάλωσα, μου έδωσε, εξάλλου, τον χώρο και τον χρόνο να αναπτυχθώ καθώς ήταν απόμερο, και χαίρομαι γιατί είχα κάποιες ευκαιρίες να παρουσιάσω τη μουσική μου εκεί έξω.

Πέραν του ότι έχεις γεννηθεί σε μια ερημική τοποθεσία, αυτή βρίσκεται και κοντά στα σύνορα. Είναι κάπως σαρκαστικό το ότι η μουσική σου/σας έχει υπερβεί όλα εκείνα τα σύνορα, αν και έχει γεννηθεί κοντά σε σύνορα όλων των ειδών.

Οι γονείς μου ταξίδευαν λόγω δουλειάς. Η μετανάστευση, λοιπόν, είναι σπουδαίο πράγμα. Παρατήρησα περισσότερα κοιτάζοντας τη φύση και ακούγοντας μουσική να ζυμώνεται πέρα από ταξινομήσεις, σύνορα και τείχη.

Η μουσική είναι η γέφυρα που όλοι χρειαζόμαστε - είτε πρόκειται για συναισθηματική είτε για σωματική, κοινωνική ή πολιτική ανάγκη. Και η μουσική μάς χρειάζεται.

Οποτεδήποτε έχω ακούσει και ακούω μουσική, θέλω και να διαβάζω τους στίχους και τα credits, να παρατηρώ την αισθητική των δίσκων, να βυθίζομαι στον κόσμο που μου προσφέρεται μέσω της ακρόασης.

Επομένως, όταν ακούσω τη δουλειά κάποιου καλλιτέχνη, θα κάνω έρευνα γι’ αυτόν στο διαδίκτυο. Παραμένω ο περίεργος ακροατής μουσικής που υπήρξα μεγαλώνοντας στη νότια Καλιφόρνια.

Αυτή η περιέργεια αντανακλάται στο ότι η μουσική σας έχει διατηρήσει τη ζωτικότητα και την επιτακτικότητά της με την πάροδο των χρόνων και συνεχίζει να είναι νοσταλγικά ευχάριστη.

Από την άλλη, σε μια εποχή κατά την οποία δημιουργούνται σύνορα όλων των ειδών...

Ανθρώπινα σύνορα.

Νομίζεις πως η μουσική διαδραματίζει κάποιον ρόλο, πέραν του να αποτελεί «γέφυρα», όπως προανέφερες;

Η μουσική είναι κομμάτι της φύσης και της ζωής μας. Δε νομίζω, όμως, ότι οι μουσικοί αισθάνονται άνετα σε θέσεις εξουσίας.

Ταυτόχρονα, ωστόσο, μουσικοί που εμπνέουν έναν ορισμένο σεβασμό και έχουν διαδικτυακούς θαυμαστές νιώθουν την ανάγκη να χρησιμοποιούν το status τους.

Το να ζεις δίνοντας παράδειγμα είναι το καλύτερο που μπορείς να κάνεις, βοηθώντας και επηρεάζοντας άλλους ανθρώπους, ακόμα και μέσα από τα τραγούδια σου.

Θαυμάζω τον τρόπο με τον οποίο ο Nick Cave διαχειρίζεται ερωτήματα. Προσφέρει πολύ χρόνο, ενέργεια και ψυχή σκεπτόμενος τις απαντήσεις. Ζούμε στην εποχή των άκρων, κι αυτό αποτελεί μέρος του προβλήματος.

Όντας πατέρας δύο δίδυμων έφηβων κοριτσιών, με προβληματίζει πολύ το τι δείχνω ως παράδειγμα και πώς μπορώ να βοηθήσω άλλους να βρουν έμπνευση, δημιουργικότητα, αγάπη και φροντίδα για τους συνανθρώπους τους και τον πλανήτη.

Ξέρω, βέβαια, ότι δεν είμαι τέλειος

Κανένας και καμία δεν είναι.

Προσπαθώ, λοιπόν, να κάνω το καλύτερο που μπορώ.

Βρίσκομαι σε ένα σημείο της ζωής μου -σε οικογενειακό και μουσικό επίπεδο- κατά το οποίο αισθάνομαι τυχερός που έχω δουλειά.

Είναι σπάνιο το να μιλάω με δημοσιογράφους διαισθητικούς και φροντιστικούς όπως εσύ.

Προσπαθώ, άρα, να ανταποδώσω το δώρο που είναι η μουσική σε κάθε ευκαιρία. Έχω κόψει το αλκοόλ, θέλω απλώς να είμαι καθαρός.

Συνήθιζες να πίνεις πολύ στο παρελθόν;

Κατά διαστήματα, στη διάρκεια περιοδειών, έπινα περισσότερο. Μερικές φορές μεθούσα και αρρώσταινα. Κι αυτό δεν είναι βοηθητικό. (Γέλιο). Είχα, όμως, καλή υποστήριξη από τους φίλους μου.

Ερχόμενοι στην Αθήνα τον Φεβρουάριο είναι ένας τρόπος να θέσουμε μια δημιουργική πρόκληση στους εαυτούς μας.

Θα κατέληγα και σ’ αυτές τις συναυλίες.

Ο Γερμανός ομόλογός μας Martin Wenk, που παίζει κιθάρα και τρομπέτα, ασχολείται περισσότερο με το θέατρο, και του γεννήθηκε η ιδέα να συνεργαστεί σ’ αυτό το πλαίσιο με τον John.

Η πρεμιέρα του θεατρικού έγινε τον Νοέμβριο του 2024 στο Volkstheater στη Βιέννη και θα δώσουμε μερικές ακόμα συναυλίες καθώς ταξιδεύουμε στην Ευρώπη.

Συζητούσαμε την ιδέα να εμφανιστούμε ζωντανά ως τρίο εδώ και δεκαετίες. Θα έχει πολλή πλάκα.

Ας επιστρέψουμε, όμως, στο θεατρικό έργο, όπου μάλιστα υποδύεσαι τον χαρακτήρα του Δον Κιχώτη.

Συμμετέχω, λοιπόν, στο ανέβασμα του έργου του Τενεσί Ουίλιαμς Camino Real.

Υπάρχουν πολλοί παράξενοι χαρακτήρες σ’ αυτό και είναι αστείο να πατάς με το ένα πόδι στον κόσμο του Ουίλιαμς και με το άλλο στον σημερινό.

Πρόκειται, κατά τη γνώμη μου, για μια όμορφη διασκευή του θεατρικού, και ο Ουίλιαμς θα χαμογελούσε αν μπορούσε να δει ανθρώπους να δουλεύουν σ’ αυτό.

Έχεις υπάρξει οπαδός του Ουίλιαμς;

Όχι και τόσο.

Μέσω, όμως, της εμπλοκής μου στη συγκεκριμένη παραγωγή αντιμετωπίζω το τι έκανε σε αυτό το θεατρικό με σεβασμό και εκτίμηση, και μάλιστα σε μια εποχή Μακαρθισμού.

Είναι τόσο ζοφερή και η τρέχουσα πολιτική-πολιτισμική κατάσταση στις Η.Π.Α. - και όχι μόνο;

Είναι συνέπεια μιας οικουμενικής δυναμικής - πολιτικής, κοινωνικής, περιβαλλοντικής. Χαίρομαι, επομένως, που δουλεύω σε κάτι θετικό, το οποίο φέρνει τους ανθρώπους κοντά.

Ήμουν στη Βιέννη κατά την ανακοίνωση του αποτελέσματος των πρόσφατων Προεδρικών εκλογών στις Η.Π.Α. Πραγματικά καταστροφικό, απόρροια της στενομυαλιάς του παρελθόντος.

Όχι απρόσμενο, όμως.

Εγώ εξεπλάγην, για να είμαι ειλικρινής.

Κατόπιν, χάρηκα με τον τρόπο που το διαχειρίστηκε η Κάμαλα Χάρις. Ένιωσα πολύ καλύτερα για την ψήφο μου και σχετικά με το πού οδεύουν τα πράγματα.

Νομίζω πως οδηγούμαστε σε μια πιο θετική κατεύθυνση, αλλά θα πάρει χρόνο και πρέπει να παραμείνω αισιόδοξος.

Ταυτόχρονα, ντρέπομαι πολύ για το αμερικανικό κοινό, και αισθάνομαι ότι χρειάζεται να κάνω περισσότερα.

Μέσω της ηθοποιίας ενισχύθηκε/αναδιαμορφώθηκε/αναζωογονήθηκε η αντίληψη του εαυτού σου ως καλλιτέχνη;

Έτσι νομίζω.

Συνέβη και στον John, έφτιαξε η διάθεσή του -ιδίως με όσα συμβαίνουν πίσω στην πατρίδα-, και του έδωσε κάτι στο οποίο να εστιάσει και μέσω αυτού να προκαλέσει τον εαυτό του.

Εξίσου επηρεάστηκε και ο Martin Wenk, ο οποίος επίσης είναι πατέρας και τον απασχολεί η πολιτική και τα όσα συμβαίνουν στον κόσμο. Του βγάζω το καπέλο που μας πρότεινε αυτήν την ιδέα!

Είναι πάντα απολαυστικό να έχουμε τους Calexico ως όχημα, διερωτώμενοι πού μπορούμε να οδηγηθούμε και προσκαλώντας κι άλλους σ’ αυτήν την εμπειρία.

Ωραίο θα ήταν να «μετακόμιζε» το ανέβασμα του Camino Real και σε άλλες ηπείρους και χώρους.

Όμορφη ιδέα!

Σίγουρα θα με ενδιέφερε αν μας ζητούσε κάποιος στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη ή το Ηράκλειο ανεβάσουμε το έργο ή τμήματά του -ακόμα και στα ελληνικά- εκεί.

Προς το παρόν, ανυπομονώ για τη συναυλία στις 9 Φεβρουαρίου.

Κι εγώ.

Εύχομαι σε σένα και την οικογένειά σου ό,τι καλύτερο.

Ξέρεις τι με ρώτησε μια από τις κόρες μου χτες το βράδυ, όταν έβαλα το κοστούμι της παράστασης για τις ανάγκες ενός βιντεοσκοπημένου μηνύματος στο ελληνικό κοινό ενόψει των συναυλιών; «Θα πάμε στην Ελλάδα;»

Θέλω να τις πάω. Έχουν μόνες τους διαβάσει ένα σωρό πράγματα για την αρχαιοελληνική μυθολογία. Ένιωσα άσχημα απαντώντας: «Όχι αυτήν τη φορά».

Το να βρίσκομαι επί σκηνής σκεπτόμενος τις αρχαιοελληνικές τραγωδίες και το πώς γέννησαν νέες ιδέες είναι κάπως εκπληκτικό. Πόσο απίστευτη πρέπει να υπήρξε η εμπειρία της σκηνής εκείνη την περίοδο!

Ευχαριστώ θερμά τoν Severin Most (City Slang)για την καθοριστική συμβολή του στην πραγματοποίηση της συνέντευξης.

Οι Calexico (Trio) εμφανίζονται ζωντανά στη σκηνή του Gagarin 205 Live Music Space την Κυριακή 9 Φεβρουαρίου, στις 18:00 και στις 21:00.