Χριστίνα Ιωακειμίδη: «Στη σκηνοθετική διαδικασία η έκθεση είναι το πιο τρομακτικό»

 

Χριστίνα Ιωακειμίδη (Φωτογραφία: Γιάννης Κοντός)

Βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη, το Medium, η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία της Χριστίνας Ιωακειμίδη, εξερευνά τη σεξουαλική αφύπνιση της νεαρής Ελευθερίας στο αυγουστιάτικο αθηναϊκό «καμίνι».

Το Medium έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του στο φετινό Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σαράγεβο, όπου συναντηθήκαμε με την σκηνοθέτρια, ενώ συμμετέχει στο Διεθνές Διαγωνιστικό του 64^ου ΦΚΘ.

Προς το τέλος του Medium, της δεύτερης μεγάλου μήκους ταινίας σου, ο Άγγελος (Νικολάκης Ζεγκίνογλου) δηλώνει πως αποφάσισε να σπουδάσει ιατρική από περιέργεια να μάθει τι υπάρχει μέσα στο ανθρώπινο σώμα και το μυαλό.

Σε ό,τι σε αφορά, τι σε ώθησε να εμπλακείς με το σινεμά; Και τι σε κρατάει σ’ αυτό;

Ήρθε από μόνο του, νομίζω. Για μένα, το σινεμά είναι ένα μέσο έκφρασης όσων δεν μπορώ να εκφράσω στην καθημερινή μου ζωή.

Γι’ αυτό και είναι ακόμα εκεί και κάθε τόσο μου δημιουργείται η ανάγκη της επιστροφής.

Από πού ξεκίνησες;

Από τη φωτογραφία, μια μοναχική ενασχόληση που σε παρέχει την ευκαιρία να καταπιαστείς μαζί της όποια στιγμή επιθυμείς εσύ.

Κάποια στιγμή βρέθηκα σ’ ένα γύρισμα όπου συνεργάστηκα με τον Πάνο Κούτρα. Αυτή ήταν η πρώτη μου επαφή με τον κινηματογράφο: και υπήρξε τόσο καθοριστική, ώστε να μη φύγω ποτέ. (Γέλιο).

Η ταινία σου βασίζεται στο μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη Μέντιουμ.

Γιατί αποφάσισες να διατηρήσεις και στη φιλμική διασκευή του το ενορατικό, διαισθητικό στοιχείο, όπως εκφράζεται μέσα από τον χαρακτήρα της Άννας (Μάρθα Φριντζήλα) - και όχι μόνο;

Λόγω του τρόπου που εξερευνά αυτή τη διάσταση την οποία κρύβει μέσα της. Συναντώντας την Ελευθερία (Αγγελική Μπεβεράτου) την απελευθερώνει λειτουργώντας ως καταλύτης.

Είναι λίγο σαν μητρική φιγούρα, ένας «ζεστός» άνθρωπος ο οποίος υιοθετεί και φροντίζει ανθρώπους που έχουν ανάγκη, που είναι λίγο χαμένοι. Κι εκείνη, όμως, είναι ένας χαμένος χαρακτήρας.

Αγγελική Μπεβεράτου (Ελευθερία)

Το βιβλίο, κατά τα άλλα, το «πείραξες» λίγο, αρκετά;

Έκανα δύο πολύ σημαντικές αλλαγές.

Η πρώτη συνίσταται στο ότι στο βιβλίο η Ελευθερία είναι πιο μεγάλη από την αδελφή της. Η δεύτερη, πως εκτυλίσσεται στη δεκαετία του 1970.

Ο συγγραφέας είχε εξ αρχής δηλώσει ότι δεν ήθελε να έχει καμία ανάμιξη στο σενάριο. Παρ’ όλα αυτά, του τηλεφώνησα για να τον ενημερώσω σχετικά με τις αλλαγές. «Μην ανησυχείς, πολύ καλή ιδέα!» με καθησύχασε. (Γέλιο).

Δεν τον ενδιέφερε ή διέθετε αρκετή αυτοπεποίθηση ως συγγραφέας;

Θεωρούσε πως δεν έχει νόημα να επέμβει στη δική μου ματιά πάνω στο δικό του έργο.

Ήταν κι η δική του ματιά στραμμένη στην κατεύθυνση μιας αφήγησης που ακουμπά ζητήματα εαυτού, ταυτότητας, ενηλικίωσης, χειραφέτησης, αν και το βιβλίο είναι γραμμένο σε άλλο χωροχρονικό πλαίσιο;

Η ομοφυλοφιλία τη δεκαετία του 1970 στην Αθήνα αντιμετωπιζόταν διαφορετικά. Αυτό το στοιχείο αποτυπωνόταν πιο έντονα στο βιβλίο, αν και με διακριτικό τρόπο.

Ο χαρακτήρας της Ελευθερίας, της πρωταγωνίστριας, ήταν κεντρικός και στο βιβλίο;

Το βιβλίο είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο, από εκείνη, και κάποια στιγμή μεταφέρεται στο τρίτο.

Πόσον από τον εαυτό της έβαλε η πρωτοεμφανιζόμενη Αγγελική Μπεβεράτου στην Ελευθερία;

Όλο! Είναι αυτός ο χαρακτήρας στη ζωή. Διαθέτει αυθορμητισμό και θάρρος, χαρακτηριστικά που τα βρίσκω πολύ όμορφα. Κι επειδή είναι χορεύτρια, έχει τρομερή εκφραστικότητα με το σώμα της.

Ήταν ευτυχής η μεταξύ σας συνάντηση;

Τρομερά! Δεν ξέρω αν θα συνεχίσει με την υποκριτική.

Την ανακάλυψα μέσα από ένα βιντεάκι χορού, το οποίο είχε φτιάξει η ίδια, η ίδια είχε κάνει τη χορογραφία του κι επίσης χόρευε. Τότε ήταν δεκαέξι χρονών. Εσωτερικό και συνάμα θαρραλέο βίντεο. Εντυπωσιάστηκα.

Έχει ο χαρακτήρας της κάτι κι από σένα;

Νομίζω πως όλοι μας έχουμε μια τέτοια πλευρά, αλλά δεν την αφήνουμε να εξωτερικευτεί. Γι’ αυτό, άλλωστε, μου άρεσε το βιβλίο, γιατί ένιωθα ότι βρίσκεται πολύ κοντά στα δικά μου βιώματα και σε όσα με απασχολούν.

Ο χαρακτήρας του Άγγελου αναπτύσσεται σε αντίστοιχη έκταση και ένταση και στο βιβλίο;

Αυτό που εισπράττουμε από τον συγκεκριμένο χαρακτήρα είναι αυτό που εισπράττει η Ελευθερία, οπότε κρύβει ένα μυστήριο. Ήθελα να το διατηρήσω, να μην μπαίνουμε εύκολα στη σκέψη του.

Διαθέτει μια κρυμμένη ευαισθησία την οποία δεν αφήνει να εκδηλωθεί εύκολα, αλλά υπάρχει. Είναι συγκινητική.

Σε μια εποχή κατά την οποία έχουμε κορεστεί από τη ματσίλα -κι όχι μόνο στη μεγάλη οθόνη- το να βλέπεις έναν χαρακτήρα ανασφαλή, με δισταγμούς και πραγματικές ευαισθησίες είναι μια πολύ καλοδεχούμενη αλλαγή υποδείγματος.

Πόσο μάλλον όταν ο Νικολάκης Ζεγκίνογλου έχει γενικά υποδυθεί χαρακτήρες πολύ μάτσο.

Νικολάκης Ζεγκίνογλου (Άγγελος), Αγγελική Μπεβεράτου (Ελευθερία)

Ήθελες να αποδομήσεις, να «σπάσεις» μια τέτοια στερεοτυπική αναπαράσταση των αντρικών χαρακτήρων;

Δεν το σκέφτηκα έτσι, αλλά πάντα μου αρέσουν οι πολυδιάστατοι χαρακτήρες.

Που αποκαλύπτονται σταδιακά.

Επειδή είναι μια ταινία η οποία βασίζεται σε μικρές στιγμές και δεν υπάρχουν τρομερές εξάρσεις και κορυφώσεις, αυτές είναι οι πιο σημαντικές. Ως θεατή, η αποτύπωση τέτοιων στιγμών με επηρεάζει κι εμένα εντονότερα.

Υπάρχει κι η καλοκαιρινή Αθήνα. Ποια είναι η σχέση σου με την πόλη;

Πολύ δύσκολη. Σ’ αυτή την πόλη νιώθεις σαν να σε βαράνε, σαν να βιώνεις μια επίθεση. Πολλές φορές έχω φύγει, έχω ζήσει αλλού, και κατόπιν έχω, πάλι, επιστρέψει.

Θα μπορούσες να γυρίσεις το Medium σε μια άλλη πόλη στην Ελλάδα ή το εξωτερικό; Ή έχει η Αθήνα μια ιδιαίτερη βαρύτητα για σένα;

Ήθελα να είναι μια ταινία που θα μπορούσε να «στέκει» οπουδήποτε, αλλά δεν ξέρω αν θα κατάφερνα να τη γυρίσω κάπου άλλου. Έχει, για μένα, βαρύτητα η Αθήνα.

Αν απουσίαζε το στοιχείο της συμπαραγωγής, θα ήταν ακόμα δυσκολότερη η ολοκλήρωσή της;

Η συμπαραγωγή με τη βουλγαρική πλευρά ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη. Κάναμε sound design, mixage και color correction εκεί. Έβαλαν την ψυχή τους μέσα στη δουλειά. Δόθηκαν, την αγάπησαν.

Για την ώρα είμαι τρομερά χαρούμενη που ολοκληρώθηκε και η παγκόσμια πρεμιέρα γίνεται στο Σαράγεβο ενώπιον ενός κοινού ευρωπαϊκού κι όχι απαραίτητα ελληνικού.

Πόσο οικεία αισθάνεσαι στο βαλκανικό περιβάλλον;

Πάρα πολύ.

Αγγελική Μπεβεράτου (Ελευθερία), Νικολάκης Ζεγκίνογλου (Άγγελος)

Στο Σαράγεβο έχεις ξανάρθει;

Όχι, και δεν το φανταζόμουν καθόλου έτσι. Νιώθω κάτι επαναστατικό στην ατμόσφαιρα. Το βλέπω στους ανθρώπους τους οποίους συναντώ τυχαία στον δρόμο.

Ανυπομονείς για την ελληνική πρεμιέρα της δουλειάς σου;

Την περιμένω με ανυπομονησία, για να είναι παρόν όλο το συνεργείο, που δε βρίσκεται αυτή τη στιγμή εδώ.

Στη σκηνή η οποία διαδέχεται αυτήν που ανέφερα στην αρχή της κουβέντας μας γίνεται λόγος για τον φόβο. Τι σε φοβίζει στη σκηνοθετική διαδικασία;

Όλα με φοβίζουν. Η έκθεση, όμως, είναι το πιο τρομακτικό. Το να μπορέσεις, τελικά, να επικοινωνήσεις με τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζεσαι είναι το πιο σημαντικό.

Η συνέντευξη με την σκηνοθέτρια πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 29^ου  Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σαράγεβο, όπου το Medium έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του αποσπώντας το βραβείο του Cineuropa.

Ευχαριστώ την Nejla Ibraković από το Γραφείο Τύπου του Φεστιβάλ για την συνδρομή της στον προγραμματισμό της.

Η ταινία της Χριστίνα Ιωακειμίδη Medium προβάλλεται στο πλαίσιο του Διεθνούς Διαγωνιστικού του 64^ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης την Τρίτη 7 Νοεμβρίου (Ολύμπιον, 17:00) και την Πέμπτη 9 Νοεμβρίου (Τζον Κασσαβέτης, 22:00).

Είναι, επίσης, διαθέσιμη στη διαδικτυακή πλατφόρμα του Φεστιβάλ μεταξύ Τετάρτης 8 και Κυριακής 12 Νοεμβρίου.