Ρόζα Προδρόμου: «Πιστεύω στο σώμα ως πηγή αυθόρμητης, οργανικής αλήθειας»

 

Ρόζα Προδρόμου (Φωτογραφία: Μυρτώ Αποστολίδου)

Το medea loading, μια solo performance της Ρόζας Προδρόμου, αναζητά και επανεπινοεί το «νήμα» που συνδέει την Μήδεια του Ευριπίδη, του Χάινερ Μύλλερ και ως σημερινή γυναίκα μέσα από μια στιβαρή παράσταση σωματικού θεάτρου.

Συζητώντας με την Ρόζα Προδρόμου με αφορμή τον επιτυχημένο δεύτερο κύκλο του έργου medea loading, ο οποίος ολοκληρώνεται στις 8 Δεκεμβρίου.

Από ποιες προσωπικές και καλλιτεχνικές σου ανάγκες υπαγορεύτηκε η ενασχόληση με το κείμενο της παράστασης medea loading, η οποία διανύει τον δεύτερο επιτυχημένο κύκλο της, και με την Μήδεια ως ηρωίδα;

Η συγκεκριμένη παράσταση δε θα είχε προκύψει αν δε βρισκόμουν ήδη επί τρία χρόνια εκτός σκηνής λόγω της πρώτης εγκυμοσύνης μου.

Στην συνέχεια, επειδή έμεινα έγκυος και στο δεύτερο παιδί, προστέθηκε άλλος ενάμισης χρόνος αποχής από το θέατρο.

Ένιωθα, λοιπόν, την ανάγκη να βγάλω από μέσα μου τον καημό της εμπειρίας της μητρότητας, η οποία αποτέλεσε για μένα ένα πολλαπλό σοκ.

Έπρεπε, επίσης, ν’ αναμετρηθώ με κάτι μεγάλο, με έναν ούτως ή άλλως φλογερό χαρακτήρα, γιατί αυτή είναι κι η δικιά μου ιδιοσυγκρασία.

Έχω ως άνθρωπος ανάγκη την «βουτιά» στα μεγάλα συναισθήματα, και επί της σκηνής ευτυχώς αξιοποιώ αυτήν την ευκαιρία.

Φαντάσου σε τι κατάσταση βρισκόμουν με δύο παιδιά και τεσσεράμισι χρόνια αποχής από το θέατρο!

Ας μιλήσουμε λίγο πιο αναλυτικά για την επιλογή της Μήδειας. Τι σηματοδοτεί;

Η Μήδεια μου φάνηκε ότι ως πρόσωπο ενέχει πολλές αντιθέσεις. Αν και μάνα, σκοτώνει τα παιδιά της.

Αυτό με ιντρίγκαρε πάρα πολύ σε σχέση με τον άγιο και θυσιαστικό ρόλο που αποδίδεται κοινωνικά στην μητρότητα. Αισθανόμουν, επομένως, την ανάγκη να θέσω ένα όριο σ’ ό,τι χτίζεται γύρω από αυτόν τον ρόλο.

Η αναζήτηση των ορίων επιδιώχθηκε ν’ ανοιχτεί στην διάρκεια της έρευνας. Έτσι προέκυψε και ανάγκη εντρύφησης στο προσωπικό υλικό μου.

Γι’ αυτό και ό,τι ακούγεται στην παράσταση αποτελεί μια μίξη Ευριπίδη, Χάινερ Μύλλερ και του κειμένου που έγραψε ο Οδυσσέας Ιωάννου-Κωνσταντίνου στις πρόβες με υλικό που προέκυψε από μένα και αφορά πιο πολύ στην γυναίκα τού σήμερα.

Θα μπορούσε να είναι μια «κανονική» σύγχρονη γυναίκα να γίνει Μήδεια; Αυτό ήταν το ερώτημα το οποίο θέλαμε να θέσουμε στο κοινό, χωρίς κάτι τέτοιο να σημαίνει πως αφαιρούνται τα μη γήινα, μαγικά χαρακτηριστικά της Μήδειας.

Ήθελες, άρα, ν’ αναδείξεις πτυχές της Μήδειας που είτε παραγνωρίζονται, είτε υποτιμώνται, είτε δεν αναγνωρίζονται στην κοινωνική -ακόμα και στην θεατρική- πραγματικότητα.

Οπωσδήποτε!

Υποκριτικά, δουλεύεις πάρα πολύ, πάρα πολύ έντονα και πάρα πολύ βαθιά και συστηματικά με το σώμα. Αντλείς από κάποια συγκεκριμένη ερμηνευτική παράδοση, όπου εντάσσεις τον εαυτό σου ως ηθοποιό;

Τι ωραία ερώτηση!

Πιστεύω πολύ στο σώμα ως πηγή αυθόρμητης, οργανικής αλήθειας. Πιστεύω πολύ και στον νου. Επί σκηνής, σώμα, νους και καρδιά συμβαδίζουν.

Προέρχομαι από τις παραδόσεις του σωματικού και του τελετουργικού θεάτρου. Αυτές σπούδασα, αυτές αγαπώ.

Προσπαθήσαμε, λοιπόν, όσα διαμείβονται λεκτικά στην παράσταση να περνάνε μέσα από το σώμα, ακόμα κι αν αυτό το σώμα είναι καθημερινό: να είναι, δηλαδή, ο λόγος βιωμένος και αληθινός.

Δεν είναι, πάντως, εύκολο να φτάσω σε αυτό που κάθε φορά θέλω στην συγκεκριμένη παράσταση. Είναι μια ακροβασία.

Ρόζα Προδρόμου (Φωτογραφία: Μυρτώ Αποστολίδου)

Μετά από έναν ικανό αριθμό παραστάσεων, πέρυσι και φέτος, αισθάνεσαι πως έχεις κατορθώσει ν’ αναδείξεις την δικιά σου αλήθεια μέσα απ’ την ερμηνεία σου;

Ο γιος μου ήταν στην διάρκεια των περσινών παραστάσεων επτά μηνών, ήμουν πολύ πιο άγρυπνη τότε και ένιωθα ότι έβγαινα από ένα τούνελ. Η ενέργεια που με διέπνεε ήταν σαρωτική, «πυραυλική».

Φέτος, αντιθέτως, η η υποκριτική μου είναι πιο γειωμένη, πιο κοντά στην αλήθεια μου.

Η συμμετοχή σου παραστάσεις της Ομάδας «Σημείο Μηδέν», μέσα από τις οποίες σε γνώρισα ως ηθοποιό, έχει αφήσει ένα χνάρι έντονο και καθοριστικό στον τρόπο με τον οποίο βιώνεις και επιτελείς την υποκριτική;

Δεν ξέρω, δεδομένου ότι θα πρέπει να διαχωρίσω τι ήταν ήδη κατακτημένο από μένα πριν συμμετάσχω στην ομάδα και τι αποκόμισα από την εμπειρία της συμμετοχής μου σ’ αυτή.

Σίγουρα η συγκεκριμένη εμπειρία χαρακτηριζόταν από πείσμα, εμμονή στην λεπτομέρεια και επιμονή στην κινησιολογική «παρτιτούρα» του σώματος και της αναπνοής.

Βρισκόμαστε σε συγγενικά σύμπαντα με την Ομάδα «Σημείο Μηδέν», αλλά οπωσδήποτε όχι στο ίδιο.

Το 1996 στην παράσταση Μήδειας υλικό σε σκηνοθεσία Θεόδωρου Τερζόπουλου στο Άττις την Μήδεια την είχε υποδυθεί η σπουδαία Άλλα Ντεμίντοβα.

Όταν επεδίωξες ν’ αποτυπώσεις την ηρωίδα και σκηνικά, αισθάνθηκες πως είχες ν’ αναμετρηθείς και με προγενέστερες ερμηνείες, όπως εν προκειμένω της Ντεμίντοβα;

Δεν μπήκα καθόλου σ’ αυτήν την διαδικασία, γιατί δε θα έβγαινα καθόλου «καθαρή». Το μόνο που έχεις να υπηρετήσεις είναι η αλήθεια σου.

Η όποια σύγκριση με μια Κάλλας ή μια Ντεμίντοβα δεν είναι, άρα, θεμιτή, γιατί έκαναν κάτι άλλο, βρίσκονταν σε μια άλλη στιγμή της ζωής τους και σε διαφορετικό πλαίσιο.

Ο μονόλογος ως είδος σε εκφράζει, σε προκαλεί, σε θέτει προ αυξημένων υποκριτικών ευθυνών, σε απελευθερώνει;

Συνιστά μια φοβερή ακροβασία, ακόμα κι αν θεωρώ πως βρίσκομαι στον σωστό δρόμο. Το medea loading είναι μια δύσκολη παράσταση, αλλά την αγαπάω. Είναι τόσο προσωπική, εξάλλου, μολονότι κι εγώ έχω αλλάξει από τότε που την έφτιαξα.

Πρόκειται για μια φαινομενικά μικρή παραγωγή, σε μια εποχή κατά την οποία υπάρχει μια πλημμυρίδα από θεατρικές παραγωγές κάθε εμβέλειας και ποιότητας.

Πόσο δύσκολο είναι να επιβιώσει δημιουργικά και βιοποριστικά στην σύγχρονη Ελλάδα ένας δημιουργός ή ένα μικρό σχήμα;

Είναι πολύ δύσκολο.

Προσωπικά, ωστόσο, είμαι πολύ ευγνώμων στις φίλες και τους φίλους που βοήθησαν πέρυσι να στήσουμε μια γιορτή στα Πετράλωνα, η οποία περιλάμβανε από θεματική κουζίνα μέχρι την διοργάνωση θεατρικών σεμιναρίων.

Επίσης, όλα τα τοπικά καταστήματα της περιοχής έγιναν χορηγοί της παράστασης. Είχαμε την αλληλεγγύη δίπλα μας και μαζί μας.

Χάρη στην βοήθεια συγκεντρώσαμε ένα πολύ αξιοπρεπές χρηματικό ποσό, το οποίο μας εξασφάλισε το ενοίκιο του χώρου των παραστάσεων.

Φέτος που η παράσταση μετακόμισε σε νέο χώρο η κατάσταση είναι πολύ πιο δύσκολη, ενώ όλοι οι άνθρωποι οι οποίοι συμμετέχουν πρέπει να λάβουν μια έστω και συμβολική αμοιβή.

Έχεις κάνει κυρίως θέατρο και λίγο σινεμά. Πρόσφατα σε χάρηκα στην σκηνοθετικά θαυμάσια μικρού μήκους ταινία της Ίριδας Μπαγλανέα, Zange. Αναγνωρίζεις τον εαυτό σου εξίσου στο θέατρο και στον κινηματογράφο;

Η κάμερα δε μου είναι οικεία. Με ιντριγκάρει και θα ήθελα να την μάθω, όμως, και θαυμάζω τους ηθοποιούς που είναι άνετοι μπροστά από αυτήν.

Το σινεμά οπωσδήποτε μ’ αρέσει πολύ. Το θέατρο, όμως, μού είναι πιο οικείο.

Ευχής έργο είναι να συνεχίσω να κάνω και θέατρο και σινεμά. Ευτυχώς, η φετινή χρονιά είναι καλή για μένα, καθώς έχουν ανοίξει διάφορες δουλειές.

Θα σε χαροποιούσε αν τα παιδιά σου μεγαλώνοντας επέλεγαν ν’ ακολουθήσουν παρόμοια δημιουργικά «μονοπάτια» με σένα;

Φροντίζω να παρακολουθούν θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις.

Η κόρη μου έχει καταλάβει ότι η ηθοποιία είναι η δουλειά μου. Όταν, μάλιστα, την ρωτάνε, «Τι δουλειά κάνει η μαμά σου;», απαντά: «Την Μήδεια!» Δε με έχει δει σε κάποιον άλλο ρόλο, άλλωστε.

Χαίρομαι, λοιπόν, που εξοικειώνονται μ’ αυτό το σύμπαν. Μόνο καλό μπορεί να τους κάνει κάτι τέτοιο.

Η παράσταση medea loading, μια solo performance της Ρόζας Προδρόμου σε συνδημιουργία της ίδιας, της Μαρίας-Όλγας Αθηναίου και του Οδυσσέα Ιωάννου- Κωνσταντίνου, παρουσιάζεται στον θεατρικό χώρο «Κάμιρος» (Ιθάκης 32, Κυψέλη).

Οι παραστάσεις πραγματοποιούνται κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή έως και τις 8 Δεκεμβρίου, στις 21:00.

Οι φωτογραφίες της Ρόζας Προδρόμου που συνοδεύουν το κείμενο είναι της Μυρτώς Αποστολίδου.

Ρόζα Προδρόμου (Φωτογραφία: Μυρτώ Αποστολίδου)