Paul Laverty: «Στάθηκα τυχερός που διασταυρώθηκαν οι δρόμοι μας με τον Ken Loach»

Απλός, προσιτός, φιλικός και με πολύ χιούμορ, ο Paul Laverty είναι ο μόνιμος, εδώ και πολλά χρόνια, σεναριογράφος του αγαπημένου Βρετανού σκηνοθέτη Ken Loach. Συνομιλούμε μαζί του, ενόψει της εξόδου της πιο πρόσφατης ταινίας του Ken Loach Jimmy’s Hall, της οποίας το σενάριο υπογράφει, στις κινηματογραφικές αίθουσες την Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου.

Έχετε δηλώσει ότι ξεκινήσατε να γράφετε σενάρια «κατά τύχη». Θα θέλατε να μου πείτε περισσότερες λεπτομέρειες;

Δεν υπήρχε πενταετές σχέδιο! Κατά κάποιο τρόπο συνέβη τυχαία. Δούλευα για μια οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Νικαράγουα τη δεκαετία του ’80, όταν οι Η.Π.Α., για άλλη μια φορά, ενεπλάκησαν σε συστηματική βία, επιχειρώντας τότε να καταλύσουν την επανάσταση των Σαντινίστας μετά το 1979. Πήγα εκεί, προκειμένου να εργαστώ ως εθελοντής, όπως έκαναν πολλές χιλιάδες άλλοι ανά τον κόσμο. Υπήρξα μάρτυρας στον πόλεμο και στο πώς όλα εκτυλίχτηκαν. Κουράστηκα να γράφω αναφορές για τα ανθρώπινα δικαιώματα κι άρθρα. Ήθελα να προσπαθήσω να ασχοληθώ με ό,τι είδα μέσω της μυθοπλασίας, μέσω της δημιουργίας μιας ταινίας. Ήταν ενστικτώδες, ακολούθησα τη διαίσθησή μου. Πέρασε πολύς καιρός μέχρι να υλοποιηθεί η ταινία, αλλά στάθηκα τυχερός που διασταυρώθηκαν οι δρόμοι μας με τον σκηνοθέτη Ken Loach. Ακόμα κι όταν ολοκληρώσαμε τα γυρίσματα της πρώτης ταινίας, που κι αυτή πήρε πολύ χρόνο, δεν υπήρχε οργανωμένο σχέδιο. Η μία ιστορία οδήγησε στην άλλη, κι έχω υπάρξει πολύ ευτυχής με τους ανθρώπους που συνεργάστηκα.

Η μεγάλη πλειονότητα των χαρακτήρων σας βρίσκονται στην πλευρά των εκμεταλλευόμενων, των καταπιεσμένων, των μη προνομιούχων. Τι σας ελκύει σε αυτούς;

Έχουμε προσπαθήσει να μην επαναλαμβανόμαστε. Ελπίζω ότι οι ιστορίες μας είναι πολύ διαφορετικές, συχνά σε διαφορετικές χώρες, επίσης. Αλλά υποθέτω πως υπάρχει μια κοινή οπτική. Όντως, μας ενδιαφέρει η ζωή γύρω μας, οι αντιφάσεις και πού έγκειται η εξουσία κι υποθέτω ότι μας ελκύουν αυτοί οι χαρακτήρες, γιατί έχουν τις πιο ενδιαφέρουσες ιστορίες να αφηγηθούν! Είναι πιο συγκινητικές, πιο κωμικές, είναι το είδος των ιστοριών που μας εμπνέουν να σηκωθούμε από το κρεβάτι το πρωί και να δουλέψουμε!

Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης ολιγοήμερης παραμονής σας στην Αθήνα, είχατε την ευκαιρία να συναντήσετε για λίγο τις απολυμένες καθαρίστριες του Υπουργείου Οικονομικών και να κουβεντιάσετε μαζί τους. Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από την αλληλεπίδραση μαζί τους;

Ήταν μεγάλη ευχαρίστηση να τις συναντήσω. Ήταν γεμάτες ζωντάνια και πολλή ενέργεια, το πνεύμα κι η αποφασιστικότητά τους με ενέπνευσαν. Κάποιες από αυτές τις γυναίκες έχουν δουλέψει εκεί για περισσότερα από 20 χρόνια και τότε, ξαφνικά, πετάγονται στο δρόμο. Οι ιδιωτικοποιημένες εταιρείες έχουν ωφεληθεί, και προφανώς τους είναι εύκολο να εκμεταλλεύονται άλλους απελπισμένους εργαζόμενους που δέχονται να εργαστούν για 1.80 ευρώ την ώρα. Με εντυπωσιάζει που αυτές οι καθαρίστριες μάχονται για μια φυσιολογική κοινή αξιοπρέπεια κι αξίζουν την υποστήριξή μας. Μοιάζει ντροπιαστικό το πώς οι καθημερινοί άνθρωποι έχουν αντιμετωπιστεί στην Ελλάδα. Μου είπαν ότι πάνω από 7.000 άτομα έχουν οδηγηθεί σε αυτοκτονία. Συνάντησα εργαζόμενους που έχουν να πληρωθούν 18 μήνες κι επιβιώνουν χάρις στη σύνταξη των γονιών τους. Το μεγαλύτερο ψέμα είναι ότι «είμαστε όλοι μαζί σ’ αυτό». Οι καθημερινοί άνθρωποι με μεσαία εισοδήματα μοιάζουν να κουβαλάνε το πραγματικό βάρος. Και πόσο ενδιαφέρον είναι να ακούς πώς τα κτηματομεσιτικά γραφεία στο Λονδίνο αντιμετωπίζουν τους πολλούς πλούσιους Έλληνες που αγοράζουν εκεί ιδιοκτησία. Πληρώνουν ό,τι τους αναλογεί; Δεν υπάρχει αμφιβολία πως κάποιοι ξύπνιοι ερευνητικοί δημοσιογράφοι θα ξετρυπώσουν τις εμπειρικές πληροφορίες που χρειάζονται για μια διαφανή και καλά ενημερωμένη συζήτηση. Αυτό ελπίζω, τουλάχιστον.

Ευχαριστώ ιδιαιτέρως την Ann Cattrall, βοηθό των Ken Loach και Paul Laverty, για τη βοήθειά της στο συντονισμό της συνέντευξης.

Η ταινία του Ken Loach Jimmy’s Hall, σε σενάριο Paul Laverty, προβάλλεται στις αίθουσες από τις 4 Δεκεμβρίου.