Δυναμική η παρουσία των ελληνικών ντοκιμαντέρ στη σημερινή, 7η μέρα προβολών, του 15ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, με προεξάρχον το Little Land του εξαιρετικά ταλαντούχου Νίκου Νταγιαντά. Ξεχωριστή υπήρξε η διπλή προβολή έργων του Πατρίσιο Γκουσμάν, ενώ σπαρακτικό το Καμία μπούρκα πίσω από τα κάγκελα του Νίμα Σαρβεστάνι.
Γνώριμος στο φεστιβαλικό κοινό της Θεσσαλονίκης από πέρσι, οπότε και είχε προβληθεί το προηγούμενο ντοκιμαντέρ του Σαγιόμι, που είχε τύχει θερμής υποδοχής, ο Νίκος Νταγιαντάς επέστρεψε φέτος με το Little Land. Σε αυτό αφηγείται την ιστορία του Θοδωρή, της Άννας και μερικών ακόμη νέων ανθρώπων, οι οποίοι, ασφυκτιώντας από την έλλειψη κάθε είδους προοπτικής στην Αθήνα, αναζητούν διέξοδο στην Ικαρία. Εκεί θα προσπαθήσουν να ζήσουν και να δημιουργήσουν, αρχικά καλλιεργώντας τη γη κι έπειτα προσπαθώντας να συστήσουν έναν αγροτικό συνεταιρισμό. Ασφαλώς ο δρόμος τους δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα και σύντομα θα το συνειδητοποιήσουν. Στο μεταξύ θα γνωριστούν με τους ολιγαρκείς, φιλόξενους, φιλοσοφημένους και ιδιαιτέρως... μακρόβιους κατοίκους του νησιού, οι οποίοι έχουν μάθει να ζουν με το αλληλέγγυο και συλλογικό πνεύμα που οι νεοφερμένοι τόσο αποζητούν. Βαθιά ανθρώπινο και ταυτόχρονα ουσιαστικά πολιτικό, το ντοκιμαντέρ του Νταγιαντά, το οποίο προέκυψε από ένα πρότζεκτ του ARTE, αναζητά απαντήσεις στην πολυδιάστατη κρίση που ταλανίζει τη μνημονιακή Ελλάδα (και όχι μόνο). Ταυτόχρονα αποτελεί φόρο τιμής σε έναν τόπο και στους ανθρώπους του. Έναν τόπο που, όπως χαρακτηριστικά ακούγεται στο ντοκιμαντέρ, "δε σου δίνει ό,τι θες, αλλά ό,τι χρειάζεσαι, αρκεί πρώτα να μάθεις τι είναι αυτό ".
Στο Ταξισυνειδησία- Η άγνωστη ιστορία του ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού, ο Κώστας Βάκκας διερευνά με ενδελεχή τρόπο την ανάδυση του κοινωνικού και πολιτικού ριζοσπαστισμού τμήματος της ελληνοαμερικανικής κοινότητας από τις αρχές του 20ού αιώνα, μέχρι την πλήρη επικράτηση του Μακαρθισμού. Μέσα από ένα πλούσιο αρχειακό και ερευνητικό υλικό, καθώς και μαρτυρίες, ρίχνεται φως σε μια ιστορία εν πολλοίς άγνωστη και οπωσδήποτε παραμελημένη, τουλάχιστον στο κινηματογραφικό πεδίο, αναδεικνύεται η διασύνδεση της ελληνο-αμερικανικής κοινότητας με το αμερικανικό εργατικό κίνημα και η συμβολή της στις διεκδικήσεις του και επιδιώκεται να ερμηνευθεί η ύφεση, παρακμή και, τελικά, διάλυση του ριζοσπαστικού αυτού κομματιού. Ο μεγάλος πλούτος του υλικού φοβάμαι, ωστόσο, ότι "φορτώνει" υπερβολικά το ντοκιμαντέρ, δυσκολεύοντας την αφομοίωσή του. Σε επόμενη ανάρτηση θα δημοσιευθεί αναλυτική συνέντευξη με τον επιστημονικό υπεύθυνο και συν-σεναριογράφο του ντοκιμαντέρ, ιστορικό Κωστή Καρπόζηλο.
Με αφορμή τα ταπεράκια με... μητρικό φαγητό που διακινούνται προς "ξενιτεμένους" φοιτητές και φοιτήτριες εντός και εκτός συνόρων, η Μαριάννα Οικονόμου στο Food for Love διατυπώνει ένα απολαυστικό και εξαιρετικά εύστοχο σχόλιο για τη μητρική αγάπη και τις μορφές που αυτή παίρνει, καθώς και για τις σχέσεις γονιών και παιδιών, γενικότερα. Το ντοκιμαντέρ της Οικονόμου προβλήθηκε σε ενιαίο πρόγραμμα με το Little Land, λειτουργώντας αντιστικτικά, ή και συμπληρωματικά.
Εμπνεόμενος από τα "κουφάρια" των βιομηχανικών κτιρίων που στοιχειώνουν την οδό Πειραιώς, ο Λεωνίδας Βαρδαρός αφηγείται πτυχές της ιστορίας του δρόμου στο ντοκιμαντέρ του Οι δρόμοι έχουν τη δική τους ιστορία: Οδός Πειραιώς. Αν και το ντοκιμαντέρ του Βαρδαρού δε στερείται ενδιαφέροντος ή τεκμηρίωσης, η ακαδημαϊκή προσέγγιση του υλικού που κυριαρχεί δεν το καθιστά ιδιαιτέρως ελκυστικό κινηματογραφικά.
Τόσο το Χιλή, η επίμονη μνήμη, όσο και το Χιλή, ένας γαλαξίας προβλημάτων του Πατρίσιο Γκουσμάν θίγουν το ζήτημα της συλλογικής αμνησίας που έχει επικρατήσει στη Χιλή, μετά την ανατροπή του Πινοσέτ. Στο Χιλή, η επίμονη μνήμη, ο Γκουσμάν ξανασυναντά μετά από 23 χρόνια ανθρώπους που είχαν εμφανιστεί στο εμβληματικό τρίπτυχο ντοκιμαντέρ του Η μάχη της Χιλής και συζητά με μαθητές και μαθήτριες για την πρόσφατη χιλιάνικη ιστορία, με αφορμή το ίδιο ντοκιμαντέρ. Στο Χιλή, ένας γαλαξίας προβλημάτων, που, κατά τον ίδιο, αποτελεί περισσότερο ρεπορτάζ, παρά ντοκιμαντέρ, επανέρχεται στην ίδια προβληματική, 13 χρόνια μετά τα γυρίσματα του Χιλή, η επίμονη μνήμη. Εδώ η γενικευμένη αμνησία ερμηνεύεται ως προϋπόθεση της επιφανειακής και, πάντως, εύθραυστης συμφιλίωσης ανάμεσα στις ιδεολογικά, κοινωνικά και οικονομικά αντιμαχόμενες τάξεις της χιλιάνικης κοινωνίας.
Τις σπαρακτικές ιστορίες τριών, κυρίως, έγκλειστων γυναικών στη φυλακή Ταχάρ στο Αφγανιστάν αφηγείται ο Νίμα Σαρβεστάνι στο Καμία μπούρκα πίσω από τα κάγκελα. Το ντοκιμαντέρ του σε κερδίζει από την αρχή με το ανεπιτήδευτο και λιτό, στα όρια της ωμότητας, ρεαλιστικό ύφος του.
Γυναικείες ιστορίες αφηγείται και η Μπάρμπαρα Μίλερ στις Απαγορευμένες φωνές. Ηρωίδες της τρεις μπλόγκερ, η Κουβανή Γιόανι, η Ιρανή Φαρνάζ και η Κινέζα Ζενγκ που με "όπλο" το λάπτοπ τους αγωνίζονται μέσα από πολλές αντιξοότητες, οι οποίες περιλαμβάνουν παρακολουθήσεις, διώξεις, συλλήψεις, κατ' οίκον περιορισμούς και ξυλοδαρμούς για την ελευθερία της έκφρασης και του τύπου και την ανάδειξη ζητημάτων που θεωρούνται ταμπού από τα καταπιεστικά καθεστώτα των χωρών από οπου κατάγονται. Η Φαρνάζ έχει αναγκαστεί να αυτοεξοριστεί στη Γερμανία από το 2007, ενώ η Ζενγκ και ο σύζυγός της βρίσκονται σε κατ' οίκον περιορισμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου