"Miss Violence": Ανατέμνοντας την (νεοελληνική) οικογένεια

Με εμφανείς επιρροές από τον κινηματογράφο του Χάνεκε και του Λάνθιμου, η πολυσυζητημένη και πολυβραβευμένη ταινία του Αλέξανδρου Αβρανά Miss Violence, ένας πολιτικά διαυγής, αφηγηματικά λιτός, εικαστικά άρτιος και ερμηνευτικά αψεγάδιαστος στοχασμός πάνω στις σχέσεις εξουσίας και στην ενδο-οικογενειακή βία, έκανε την πρεμιέρα της σε ένα κατάμεστο «Ολύμπιον» την Κυριακή 3 Νοεμβρίου, στα πλαίσια του 54ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Στο στόχαστρο της ταινίας του Αβρανά βρίσκεται η νοσηρή εκδοχή της σύγχρονης ελληνικής (και όχι μόνο) οικογένειας, ένα επανερχόμενο θεματικό μοτίβο σε ελληνικές παραγωγές των τελευταίων χρόνων. Όλα ξεκινούν από την αυτοκτονία της εντεκάχρονης Αγγελικής, της μικρότερης κόρης, τη μέρα των γενεθλίων της. Η αστυνομία και οι υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας προσπαθούν επίμονα να ανακαλύψουν τι κρύβεται πίσω από το τραγικό και φαινομενικά δυσερμήνευτο συμβάν, ενώ η οικογένεια επιμένει πως επρόκειτο για «ατύχημα». Σταδιακά η «βιτρίνα» αρχίζει να ραγίζει: ο πατέρας (εξαιρετικός στο ρόλο του ο Θέμης Πάνου), αληθινός πατέρας-αφέντης και άνεργος λογιστής, «διοικεί» την οικογένεια με σιδερένια πυγμή, πειθαρχία και αυταρχισμό. Και όχι μόνο: σύντομα αποκαλύπτεται πως, όχι μόνο εξαναγκάζει τις κόρες του να εκδίδονται, αλλά διατηρεί και ο ίδιος αιμομικτική σχέση μαζί τους. Η κάθαρση που επέρχεται με την ολοκλήρωση της ταινίας είναι ελάχιστα ανακουφιστική, και, πάντως, ανοιχτή σε πολλαπλές ερμηνείες.

Συνυφαίνοντας το αυτο-αναφορικό, «κλειστό» ψυχολογικό δράμα λανθιμικού τύπου με στοιχεία ωμού ρεαλισμού, στα όρια κάποιες φορές του νατουραλισμού (οι ερωτικές σκηνές της ταινίας είναι από τις σκληρότερες που έχουμε παρακολουθήσει τα τελευταία χρόνια στον ελληνικό κινηματογράφο), ο Αβρανάς καταθέτει έναν αδυσώπητο και πολυεπίπεδο στοχασμό πάνω στις σχέσεις εξουσίας που συνδέουν τα μέλη μιας οικογένειας και τις διάφορες μορφές που μπορεί να προσλάβει η ενδο-οικογενειακή βία. Μιας εξουσίας, η οποία, τελικά, δεν προσδιορίζεται με βάση το φύλο, όπως καταδεικνύεται στη διάρκεια της ταινίας. Η αφηγηματική λιτότητα αποτελεί μια από τις κύριες αρετές της Miss Violence, όπως εξάλλου και η εικαστική της αρτιότητα, γεγονός που δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένης της έμφασης, σχεδόν εμμονής, του Αβρανά στο αισθητικό πεδίο. Όλες οι ερμηνείες είναι εξαιρετικές, με προεξάρχουσες εκείνες του Θέμη Πάνου και της Σίσσυς Τουμάση, στον απαιτητικό και δύσκολο ρόλο της Μυρτώς.

Η ταινία του Αλέξανδρου Αβρανά Miss Violence προβάλλεται από τις 7 Νοεμβρίου στις αίθουσες.

H πρώτη δημοσίευση του κειμένου έγινε στο http://www.3pointmagazine.gr .