Ακόλουθος του Πάντσο
Βίγια, εκ των ηγετών της Μεξικανικής Επανάστασης, ο συγγραφέας και γιατρός Μαριάνο Ασουέλα φιλοτεχνεί με το
κλασικό μυθιστόρημά του Οι
καταδικασμένοι τη συναρπαστική «τοιχογραφία»
μιας πολυτάραχης περιόδου.
Η Μεξικανική Επανάσταση, ίσως το σημαντικότερο
κοινωνικοπολιτικό γεγονός στην Ιστορία
του Μεξικού και μια από τις μείζονες εξεγέρσεις του 20ού αιώνα, ξεκινά το Νοέμβριο του 1910 και τερματίζεται τον Μάιο
του 1920.
Οι απαρχές της ανάγονται στην αντιπαράθεση
μεταξύ των εκπροσώπων της πολιτικής ελίτ Πορφίριο
Δίας, του επί 31 χρόνια Προέδρου της χώρας, και Φρανσίσκο
Μαδέρο.
Αυτή η αντιπαράθεση
αποτελεί προϊόν της αποτυχίας του Δίας, ο οποίος έχει αποκληθεί «φιλελεύθερος
μονάρχης», να εξασφαλίσει μια ομαλή
μετάβαση σε ένα καθεστώς που δε θα
περιλαμβάνει τον ίδιο στο εξουσιαστικό
«κάδρο».
Σταδιακά, ωστόσο,
εμπλέκονται οι μεσοαστοί, ο αγροτικός πληθυσμός και, σε ένα βαθμό,
η οργανωμένη εργατική τάξη.
Ο Μαριάνο Ασουέλα γεννιέται
στο Λάγος δε Μορένο την 1η Ιανουαρίου του 1873, και είναι
γιος του πετυχημένου κτηματία Εβαρίστο Ασουέλα. Η φάρμα όπου μεγαλώνει αποτελεί
το σκηνικό μεγάλου μέρους της
μετέπειτα μυθοπλαστικής δουλειάς του.
Αντιτίθεται
στο καθεστώς του Δίας, και μετά την
ανατροπή του διορίζεται πολιτικός
αξιωματούχος υπό την προεδρία του Μαδέρο.
Έπειτα από τη δολοφονία του Μαδέρο συνοδεύει
ως γιατρός τις δυνάμεις του Χουλιάν Μεδίνα, ακόλουθου του Βίγια.
Ο Ασουέλα θεωρείται από
τους επιφανέστερους Μεξικανούς
συγγραφείς και χρονικογράφους
της Μεξικανικής Επανάστασης, την
οποία ζει και καταγράφει «από πρώτο χέρι».
Βαθιά επηρεασμένο από τις προσωπικές εμπειρίες του, το πολυεπίπεδο
μυθιστόρημά του Οι καταδικασμένοι αφηγείται
την ιστορία του αγρότη Δημήτριο Μασίας, ο οποίος συγκροτεί μια αντάρτικη
ομάδα υποστηρίζοντας την Επανάσταση.
Γύρω από τον Μασίας
περιστρέφεται ένας «γαλαξίας»
δευτερευόντων, αλλά όχι λιγότερο σημαντικών χαρακτήρων, που λειτουργούν τόσο σε συμβολικό επίπεδο όσο και σε πραγματικό.
Αναγκεμένοι,
άπληστοι, αμόρφωτοι φτωχοδιάβολοι οι περισσότεροι, με εξαίρεση τον Λουίς Σερβάντες, λιποτάκτη του Ομοσπονδιακού
Στρατού, φοιτητή ιατρικής και δημοσιογράφο, δεν ξέρουν πάντα για ποιον σκοπό πολεμούν.
Κι όχι μόνο αυτό, αλλά
τείνουν να αναπαράγουν τις ίδιες εξουσιαστικές πρακτικές, εναντίον των οποίων φαίνεται ότι έχουν εξεγερθεί.
Με μια γλώσσα που χαρακτηρίζεται από ρεαλισμό, ακρίβεια, σαρκασμό και
μια τραχιά τρυφερότητα, ο Ασουέλα καταγράφει και έμμεσα στηλιτεύει τον ηθικό εκφυλισμό μιας επανάστασης
και κάποιων από τους μη συνειδητούς φορείς
της.
Ο Ασουέλα, ωστόσο, δεν είναι ο αφ’ υψηλού κριτής και παρατηρητής, ούτε ο στρατευμένος πολιτικός αντίπαλος-συκοφάντης,
αλλά ο απομαγευμένος πρώην συνοδοιπόρος και
σύντροφος, που ποτέ δεν προσχωρεί
στο αντίπαλο στρατόπεδο.
Μέχρι το τέλος της ζωής
του, άλλωστε, παραμένει, ως γιατρός πλέον, δίπλα στους φτωχούς συμπολίτες του, γεγονός που καθιστά την κριτική ματιά του ανιδιοτελή και
γόνιμη.
Το μυθιστόρημα του Μαριάνο Ασουέλα
Οι καταδικασμένοι
κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις
Ενύπνιο
σε μετάφραση του Σταμάτη Πολενάκη.
Πηγές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου