Θανάσης Παπακωνσταντίνου: «Το να είσαι αυθεντικός στην τέχνη σου είναι μια μορφή αντίστασης»

Ανήσυχα δημιουργικός, πολιτικοποιημένος και σεμνός σε καιρούς που όλες αυτές οι αρετές είτε σπανίζουν, ή έχουν χάσει το πραγματικό τους νόημα,  ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου αποτελεί σημείο αναφοράς για πολλούς- και οι συναυλίες του το το ίδιο, χρόνια τώρα. Για μια τέτοια «κατηφορίζει» την Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου στην Τεχνόπολη. Με αυτή την αφορμή, επικοινωνήσαμε μαζί του.

Ποια ήταν τα πρώτα και πιο καθοριστικά σου ακούσματα; Πότε πρωτοτραγούδησες, πότε πρωτοέγραψες στίχους και πόσο χρόνο χρειάστηκες, για να αποκτήσεις την απαραίτητη αυτοπεποίθηση στα εκφραστικά σου μέσα;

Δεν θυμάμαι πολλά πράγματα, ώστε να απαντήσω με βεβαιότητα στα ερωτήματα αυτά. Αυτοπεποίθηση δεν έχω αποκτήσει ακόμα.  Αμφιταλαντεύομαι συνεχώς.

Πόσο συνδεδεμένος νιώθεις με το γενέθλιο τόπο σου;

Ελάχιστα. Όχι περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο μέρος. Το ότι γεννήθηκα κάπου δεν με αναγκάζει και να τον αγαπήσω.

Τι ρόλο διαδραματίζει η έμπνευση στη ζωή σου, σε όλες τις εκφάνσεις της; Και από πού την αντλείς;

Η έμπνευση - όταν έρχεται- είναι μια υπερδραστηριότητα του νου, που διώχνει όλες τις σκέψεις-σκουπίδια για λίγο και σε οδηγεί σε μια πληρότητα. Για λίγο.

Σε ποιο βαθμό είναι η μουσική δημιουργία μια μοναχική διαδικασία, και σε ποιο μια συλλογική περιπέτεια;

Σε μένα η δημιουργία είναι μοναχική πορεία. Στη συνέχεια, η αποτύπωσή της δισκογραφικά και συναυλιακά είναι συλλογική υπόθεση.

Ακούς μουσική; Ξεχωρίζεις κάτι- όχι απαραίτητα κάποιο συγκεκριμένο συγκρότημα ή μεμονωμένο καλλιτέχνη, ίσως μια τάση- στην Ελλάδα, που να αισθάνεσαι ότι σε αφορά, κάτι στο οποίο, ίσως, θα συνέπραττες;

Ακούω μουσική συνεχώς και ακατάπαυστα. Και χαίρομαι, που γίνονται πολύ ωραία πράγματα από νέους μουσικούς σε όλα τα - συμβατικά μιλώντας- είδη: λαϊκορεμπέτικο, παραδοσιακό, αγγλόφωνο κ.λπ. Ίσως στο μέλλον συνεργαστώ με κάποιους από αυτούς, τόσο σαν δημιουργός όσο και σαν παραγωγός.

Όταν το κρίνεις σκόπιμο, επιλέγεις να παρεμβαίνεις δημόσια, υιοθετώντας μια πολιτική οπτική, η οποία, κατά πολλούς, παραπέμπει σε μια ορισμένη αναρχική θεώρηση των πραγμάτων. Το βιώνεις ως ηθικοπολιτική υποχρέωση;  Δε θα ήταν πιο βολικό να «κάθεσαι στ’ αυγά σου», όπως οι περισσότεροι, δρέποντας απερίσπαστος τους «καρπούς» της δημοφιλίας σου;

Στην ουσία κάθομαι στ’ αυγά μου. Δυστυχώς η δημιουργία, λόγω της πληρότητας που προσφέρει στο υποκείμενο, αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα για ουσιαστικότερη συμμετοχή στους κοινωνικούς αγώνες για μια καλύτερη ζωή. Από την άλλη, σκέφτομαι ότι το να είσαι αυθεντικός και αληθινός στην τέχνη σου είναι μια μορφή αντίστασης. Και νομίζω πως πρέπει να μιλάω λιγότερο, όχι από φόβο, αλλά γιατί δεν πρέπει να χρησιμοποιώ τα θετικά συναισθήματα κάποιων προς τη μουσική μου, σαν κερκόπορτα για να προπαγανδίσω τις όποιες απόψεις μου.

Μιλώντας για δημοφιλία, πώς τη διαχειρίζεσαι; Δε σου προκαλεί αμηχανία; Σε μια παλιότερη συναυλία σου είχες αναρωτηθεί- και μου είχε κάνει εντύπωση- πώς το κοινό προσπερνά τις ανεπάρκειές σου.

Το διαχειρίζομαι όπως πρέπει, σα να μην τρέχει τίποτα ιδιαίτερο. Δεν μ’ έχει οδηγήσει στην αυταρέσκεια. Ζω σαν εν δυνάμει νεκρός.

Εκτός από τους αγαπημένους- και αειθαλείς- αδερφούς Ταβιάνι, τι σε συγκινεί κινηματογραφικά;

Και πολλοί άλλοι από τον ιταλικό κινηματογράφο, ο αγγλικός κινηματογράφος επίσης, καθώς και διάσπαρτες ταινίες  από ολα τα μήκη και τα πλάτη της γης.

Τι σε ενοχλεί περισσότερο στον άνθρωπο, γενικότερα, και στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, ειδικότερα;

Το να θες να φορτώσεις το «σταυρό» που κουβαλάς στους άλλους και μάλιστα χωρίς να τους ρωτήσεις.

Σε καιρό «αριστερο»ακροδεξιών μνημονίων, τι θα σε ανέβαζε «στα κάγκελα»;

Η στέρηση της ελευθερίας της έκφρασης.

Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, παρέα με την Ματούλα Ζαμάνη, τον Αλέξανδρο Κούστα και εκλεκτούς μουσικούς, «κλείνει» το συναυλιακό του καλοκαίρι την Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου στο χώρο της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων στο Γκάζι, και ώρα 9 το βράδυ.

Συντελεστές συναυλίας:

Θανάσης Παπακωνσταντίνου: λαούτο, μπουζούκι, μπουζουκομάνα, τραγούδι

Ματούλα Ζαμάνη: τραγούδι

Αλέξανδρος Κούστας: τραγούδι

Δημήτρης Μυστακίδης: κιθάρα, λαούτο και φωνή

Ανδρέας Πολυζωγόπουλος: τρομπέτα, φλικόρνο

Σωτήρης Ντούβας: τύμπανα

Κωστής Χριστοδούλου: πλήκτρα

Αντώνης Μαράτος: ηλεκτρικό μπάσο

Κώστας Παντέλης: ηλεκτρική κιθάρα

Γιάννης Αντωνιάδης: κλαρίνο

Αλέξανδρος Κτιστάκης: κιθάρα, τραγούδι

Ηχοληψία : Μάκης Πελοπίδας & Κλεάνθης Καραπιπέρης

Φωτισμοί : Χρήστος Λαζαρίδης & Βασίλης Πουφτής.