Kovacs: «Η μουσική με βοηθάει να βρω μια θέση για όλα τα δύσκολα πράγματα»

 

Ολλανδικής καταγωγής τραγουδίστρια με βαθιά σόουλ φωνή που θυμίζει Billie Holiday, Beth Gibbons και Amy Winehouse και ιδιαιτέρως αγαπητή στην Ελλάδα, η Kovacs έρχεται για δύο συναυλίες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη (14-15 Δεκεμβρίου).

Εξίσου ειλικρινής με τους στίχους που γράφει, μάς μιλά για την μέχρι τώρα διαδρομή της στην ζωή και την τέχνη ενόψει των συναυλιών.

Έχουν περάσει σχεδόν δέκα χρόνια από τότε που το Shades of Black, η πρώτη σου κυκλοφορία, σε έβαλε στον μουσικό χάρτη και σε εκτόξευσε στην φήμη. Πώς αντιμετωπίζεις τις συνέπειες -και τις παγίδες- της φήμης σε τόσο νεαρή ηλικία;

Ναι, έχει ήδη περάσει πολύς καιρός. Δεν είμαι πια τόσο νέα, αλλά όταν βγήκε το Shades of Black, ήμουν γύρω στα είκοσι δύο.

Πριν κυκλοφορήσω αυτό το άλμπουμ, περνούσα πολύ χρόνο στο στούντιο, δουλεύοντας σκληρά, αλλά είχα και τον δικό μου χώρο - πήγαινα σχολή, διέθετα ελεύθερο χρόνο και μπορούσα ακόμα να κάνω τα δικά μου.

Μετά από την κυκλοφορία, όλα ήταν πολυάσχολα. Δεν είχα πραγματικά χρόνο για τον εαυτό μου. Για να εξελιχθώ προσωπικά, ξέρεις.

Ένιωθα σαν να ήμουν σε ένα κινούμενο τρένο, απλώς κινούμουν, και τα πρώτα χρόνια ήταν εξαιρετικά πολυάσχολα. Ήταν ένα τρενάκι του λούνα παρκ με σκαμπανεβάσματα, βρίσκοντας τον δικό μου δρόμο μέσα από τα πάντα.

Δε θα ήθελα να έχω χάσει αυτήν την κατάσταση, γιατί με έκανε ό,τι είμαι σήμερα. Αλλά εκείνη την στιγμή, απλά ασχολείσαι με αυτήν.

Μόνο αργότερα συνειδητοποιείς πως ίσως κάποια πράγματα θα μπορούσαν να είχαν γίνει διαφορετικά. Όλα έγιναν τόσο γρήγορα και δεν υπήρχε πολύς χρόνος για να σκεφτώ τα πράγματα.

Τώρα, είμαι πιο συνειδητοποιημένη στις αποφάσεις μου, έχω βρει περισσότερο τον δικό μου δρόμο στην μουσική βιομηχανία κι έχω μάθει πώς να γίνω καλλιτέχνις με έναν τρόπο που λειτουργεί για μένα - βρίσκοντας την ισορροπία μου, υποθέτω.

Τα ίχνη της Billie Holiday, της Nina Simone, της Amy Winehouse και της Beth Gibbons μπορεί να ακουστούν ή να γίνουν αισθητά στην μοναδική φωνή σου. Νιώθεις κομμάτι αυτής της πολύτιμης γενεαλογίας γυναικείων φωνών;

Λατρεύω τις παλιές φωνές και την παλιά μουσική. Δεν είναι, όμως, μόνο η φωνή. Έχει να κάνει και με την αφήγηση.

Τραγουδίστριες όπως η Billie, η Nina και η Amy τραγουδούν για πραγματικές, συχνά σκοτεινές εμπειρίες. Δεν τραγουδούν για χαρούμενα θέματα, και νομίζω ότι εκεί συνδεόμαστε.

Όλες αυτές οι καλλιτέχνιδες έφτιαξαν μουσική επειδή έπρεπε, επειδή ήταν η κάθαρσή τους - μια ελληνική λέξη, στην πραγματικότητα, που σημαίνει συναισθηματική απελευθέρωση. Και για μένα είναι το ίδιο.

Νομίζω πως είναι κάτι το οποίο μας λείπει στην σημερινή μουσική. Πολλά από όσα ακούμε είναι είτε επιθετικά, πολύ χαρούμενα ή απλά ασφαλή και κάπου στην μέση. Προτιμώ να βουτάω στα βαθιά, να πηγαίνω σε εκείνα τα ευάλωτα μέρη.

Σε σχέση με το Cheap Smell, έχεις αναφέρει ότι σε βοήθησε να γίνεις πιο ευτυχισμένη και πως μέσω αυτού έμαθες πολλά για τον εαυτό σου από μουσικής άποψης.

Σε ποιον βαθμό σε βοηθά η μουσική να επανακτάς την  αυτοπεποίθησή σου;

Δε θα έλεγα ότι πρόκειται για αυτοπεποίθηση, στην πραγματικότητα. Πιο πολύ έχει να κάνει με την αποδοχή. Η μουσική με βοηθάει να βρω μια θέση για όλα τα δύσκολα, ευαίσθητα πράγματα. Για παράδειγμα, τα τραύματα.

Με βοηθάει, λοιπόν, να βάλω αυτά τα πράγματα σε μια προοπτική, δίνοντάς τους ένα μέρος όπου μπορώ να τα κοιτάξω, να τα επεξεργαστώ με αργούς ρυθμούς και να συμφιλιωθώ μαζί τους. Είναι κάτι θεραπευτικό.

Κι όχι μόνο για μένα, αλλά και για το κοινό μου. Η μουσική δημιουργεί μια κοινότητα, έναν χώρο για να δουν οι άνθρωποι πως δεν είναι μόνοι σ’ αυτό που αισθάνονται.

Στο Child of Sin, τραγουδάς: «Πού ξεκινώ; Δεν είμαι εξαιρετική. Δεν είμαι παιδί της αγάπης, είμαι παιδί της αμαρτίας».

Πόσο καιρό σου πήρε για να διατυπώσεις λεκτικά την ίδια την κακοποιητική εμπειρία που είχες βιώσει; Και γιατί τραγουδάς αυτό το τραγούδι ως ντουέτο με τον Till Lindemann;

Ειλικρινά, αυτή η ιστορία υπήρχε ήδη στο πρώτο και στο δεύτερο άλμπουμ μου, αλλά δεν ήμουν έτοιμη να την αντιμετωπίσω κατάματα. Είναι ένα πολύ ευαίσθητο και ευάλωτο θέμα.

Πρέπει να βρίσκεσαι σε ένα μέρος στην ζωή σου όπου νιώθεις ασφαλής, περιτριγυρισμένη από άτομα τα οποία εμπιστεύεσαι, προτού μπορέσεις να πεις μια τέτοια ιστορία ανοιχτά.

Για πολύ καιρό ήμουν σε κατάθλιψη, αναισθητοποιούσα τον εαυτό μου με χάπια ή χόρτο, δοκίμαζα τα πάντα -φήμη, αγάπη-, αλλά συνέχιζα να τρέχω κόντρα στον ίδιο τοίχο.

Τελικά, άρχισα να παίρνω τον εαυτό μου πιο σοβαρά, ρωτώντας τι συμβαίνει μέσα μου. Τι με ενοχλούσε; Ποιο ήταν το τραύμα μου; Γιατί κάνω μουσική; Για την αποδοχή, την αγάπη ή απλώς για να μοιραστώ συναισθήματα;

Έκανα ψυχοθεραπεία και τότε έγινα πραγματικά η καλλιτέχνις που ήθελα να γίνω. Μου πήρε πολύ χρόνο και το τραγούδησα με τον Till γιατί ήμουν ακόμα ανασφαλής.

Χρειαζόμουν κάποιον δίπλα μου για υποστήριξη, και τον αισθανόμουν ως το τέλειο ταίρι. Η φωνή και η παρουσία του ταίριαζαν με την σκοτεινιά του τραγουδιού.

Στο Freedom διακηρύσσεις: «Ελευθερία, αξίζει να παλέψεις γι’ αυτήν; Ελευθερία, αξίζει να πεθάνεις γι’ αυτήν; Ελευθερία, αν δε μας νοιάζει πολύ πια, η Ελευθερία σέρνεται έξω από την πόρτα».

Πόσο σκληρά έχεις αγωνιστεί για την ελευθερία σου; «Σέρνεται έξω από την πόρτα» η ελευθερία στις μέρες μας;

Παλεύω ακόμα για την ελευθερία μου - την ελευθερία μου ως καλλιτέχνιδας, ως ανθρώπου. Παλεύω για την ψυχική υγεία και με τα τραύματα του παρελθόντος μου.

Έγραψα το Freedom όταν ταξίδευα σε διάφορες χώρες -μέρη όπως η Ρωσία και η Ουκρανία- και σε όλα ένιωθα πολύ κοντά στο σπίτι μου.

Ξαφνικά, τα πράγματα θα μπορούσαν να αλλάξουν σε μεγάλο βαθμό, κι αυτό με έκανε να σκεφτώ πόσο εύθραυστη είναι η ελευθερία.

Στην μουσική βιομηχανία πρέπει επίσης να παλέψεις για την ελευθερία σου, για να μην είσαι απλώς ένα προϊόν, για να μείνεις πιστή στον εαυτό σου. Και ως γυναίκα σε αυτόν τον κλάδο, δεν είναι πάντα εύκολο.

Θέλω να κάνω τα πράγματα που θέλω να κάνω, όχι να τα προδίδω όλα για την φήμη. Είναι μια πρόκληση γιατί, αν δε συμμορφώνεσαι, οι πόρτες κλείνουν.

Η εργασία για την ψυχική υγεία είναι επίσης ένα είδος αγώνα. Αν δεν την επιτελέσεις, μπορεί να χάσεις τον εαυτό σου. Η ελευθερία είναι κάτι για το οποίο οι άνθρωποι έχουν αγωνιστεί κι έχουν πεθάνει - δεν μπορείς να το θεωρήσεις δεδομένο.

Στο Child of Sin, τραγουδάς ότι δε σε «τρομάζουν οι γίγαντες». Τι σε τρομάζει; Και πώς αντιμετωπίζεις εκείνους τους φόβους;

Οι γίγαντες είναι τα τραύματα, οι εσωτερικοί δαίμονες. Ο μεγαλύτερος εχθρός μου είναι το ίδιο μου το μυαλό, πώς μπορεί να κάνει τα πράγματα πολύ μεγαλύτερα από ό,τι είναι. Αυτά είναι τα τέρατα στο κεφάλι μου.

Αυτό που με φοβίζει περισσότερο είναι να χάσω την ελευθερία μου - να εγκλωβιστώ σε κάτι ή από κάποιον.

Αντιμετωπίζω τους φόβους μου συγκρουόμενη μαζί τους, προσπαθώντας να έχω προοπτική και να μην αφήνοντάς τους να με ελέγχουν.

Έχοντας χάσει πρόσφατα τη μητέρα μου από καρκίνο, ακούγοντας το Mama με κάνει να κλαίω και να αισθάνομαι χαρά. Θα ήθελες να αναλύσεις το υπόβαθρο αυτής της σύνθεσης;

Λυπάμαι πραγματικά που το ακούω και στέλνω τα συλλυπητήριά μου.

Το Mama έχει να κάνει με την σχέση μου με την μητέρα μου - με το ότι είναι πάντα η μαμά μου, παρόλο που οι μητέρες κάνουν λάθη. Αφορά τα πάνω και τα κάτω μας, τα καλά και τα κακά.

Τώρα που μεγάλωσα, την καταλαβαίνω περισσότερο. Έχουμε περάσει τόσα πολλά, αλλά στο τέλος είναι ζήτημα αποδοχής και αγάπης. Είμαι ευγνώμων που βρισκόμαστε σ’ ένα καλό σημείο τώρα και καταλαβαίνουμε η μια την άλλη γι’ αυτό που είμαστε.

Οι επικείμενες συναυλίες σου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη στις 14 και 15 Δεκεμβρίου, αντίστοιχα, συμπίπτουν με την, κατά πολλούς, ωριμότερη δημιουργική περίοδό σου μέχρι στιγμής.

Πόσο σημαντικό είναι να εξελίσσεσαι μέσω από τις ηχογραφήσεις και τις συναυλίες;

Μου αρέσει να δημιουργώ. Αυτήν την στιγμή, βρίσκομαι σε θεατρική περιοδεία στην Ολλανδία και αλλάζω συνεχώς τα πράγματα.

Ξεκίνησα ακόμη και να φτιάχνω ένα μουχλιασμένο φόρεμα εμπνευσμένο από μύκητες - μου αρέσει να φτιάχνω τέτοια.

Έχω αρχίσει να ράβω ρούχα, να ζωγραφίζω και να κάνω βίντεο. Θέλω να έχω ενεργό ρόλο σε όλα, από τα οπτικά στοιχεία μέχρι την ατμόσφαιρα που δημιουργώ στην σκηνή.

Είναι σημαντικό για μένα το κοινό να βιώνει το όραμά μου όσο το δυνατόν πιο κοντά στο πώς το βλέπω εγώ.

Στο παρελθόν, η συνεργασία με πάρα πολλούς ανθρώπους οδήγησε σε συμβιβασμούς και ένιωσα πως έχανα κάτι.

Θέλω να συμμετέχω σε βάθος σε κάθε πτυχή και να μαθαίνω νέες δεξιότητες για να βεβαιωθώ ότι έχω τον έλεγχο του δημιουργικού μου προϊόντος. Όλα έχουν να κάνουν με την κατανόηση της τέχνης, έτσι ώστε οι άλλοι να σε πάρουν στα σοβαρά.

Ανυπομονώ πραγματικά να έρθω στην Ελλάδα κι ελπίζω αυτή η συνέντευξη να βοηθήσει τον κόσμο να καταλάβει λίγο περισσότερα για μένα.

Ευχαριστώ θερμά την Anouk van Esch (REBIS - Artist Management) για την πολύτιμη συμβολή της στην πραγματοποίηση της συνέντευξης και την παραχώρηση της φωτογραφίας της καλλιτέχνιδας.

Η Kovacs εμφανίζεται λάιβ στην Αθήνα στο Fuzz Live Music Club το Σάββατο 14 Δεκεμβρίου και στην Θεσσαλονίκη την Κυριακή 15 Δεκεμβρίου στο Principal Club Theater. Οι πόρτες ανοίγουν στις 21:00.