Loreena McKennitt: «Έχω κρατήσει απόσταση ασφαλείας από την φήμη»

 

Από τις πιο επιτυχημένες, καλλιτεχνικά και εμπορικά, συνθέτριες και τραγουδίστριες φολκ μουσικής η αγαπημένη και του ελληνικού κοινού Loreena McKennitt επιστρέφει συναυλιακά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη στις 26 και 27 Ιουνίου.

Μια εγκάρδια κουβέντα μαζί της ενόψει των συναυλιών.

Σας ευχαριστώ που βρήκατε λίγο χρόνο γι’ αυτήν την κουβέντα εν μέσω του φορτωμένου συναυλιακού σας προγράμματος.

Είναι πάντα φορτωμένο, αλλά το να μιλάς με ανθρώπους είναι πάντα πολύ όμορφο!

Η ανάμνηση εκείνης της μαγικής συναυλιακής νύχτας στο Θέατρο του Λυκαβηττού πριν από πολλά χρόνια ακόμα με συνοδεύει, αν το πιστεύετε.

Σας ευχαριστώ γι’ αυτήν.

Λοιπόν, αυτό είναι υπέροχο!

Αν και το υπαινιχθήκατε ήδη, πόση ευχαρίστηση αντλείτε από τις συναυλίες και την αλληλεπίδραση με το εκάστοτε κοινό σας;

Η ευχαρίστηση έγκειται, κατ’ αρχάς, στην εμπλοκή με την μουσική, στην δημιουργία μουσικής και, βεβαίως, στο μοίρασμά της με άλλους ανθρώπους, χωρίς καν να να ανησυχώ για την διάσταση της περφόρμανς.

Η μουσική είναι ένα εξαιρετικό μέσο. Είναι τόσο ευρεία η γκάμα των ειδών και των συναισθημάτων που μπορεί να προκαλέσει.

Σε ό,τι με αφορά, υπάρχει κάτι θεραπευτικό στην εμπλοκή μου με την μουσική, η οποία, εξάλλου, διαθέτει μια ξεχωριστή κοινοτική διάσταση.

Και υπάρχουν τόσο λίγες δραστηριότητες που μπορούμε να μοιραστούμε με άλλους ανθρώπους κατ’ αυτόν τον τρόπο. Ένα γεύμα, ας πούμε. Το να τραγουδάς παρέα με πολλούς άλλους είναι το καλύτερο πράγμα.

Υπερβαίνοντας το φράγμα της γλώσσας ή της φωνητικής ανεπάρκειας, το τραγούδι είναι όντως μια μαγική διαδικασία.

Όταν ήσασταν πλανόδια μουσικός πριν την ηχογράφηση του δισκογραφικού ντεμπούτου σας, Elemental, το οποίο άκουγα τις προάλλες, περιμένατε ότι κάποτε θα εξελισσόσασταν σε μια τόσο πετυχημένη καλλιτέχνιδα;

Δε θα μπορούσα ποτέ να το φανταστώ ή να το περιμένω. Υπήρξε η μεγαλύτερη έκπληξη της ζωής μου! (Γέλιο).

Ίσως ήδη γνωρίζεις, βέβαια, πως μεγαλώνοντας ήθελα να γίνω κτηνίατρος, ποτέ δεν ονειρευόμουν να γίνω τραγουδίστρια, να βρίσκομαι επί σκηνής ή να είμαι πολύ γνωστή.

Έχω κρατήσει απόσταση ασφαλείας από την φήμη. Εξακολουθώ να διάγω μια πολύ συνηθισμένη, φυσιολογική ζωή σε μια σχετικά μικρή κοινότητα στο νότιο Οντάριο του Καναδά. Δεν έχω καμία όρεξη για όλα όσα συνεπάγεται η φήμη.

Αυτό που ήξερα κατά την πρώιμη περίοδο της δραστηριοποίησής μου ως πλανόδιας μουσικού στο Τορόντο ήταν ότι η ενασχόληση με την κέλτικη μουσική, με την μελωδία και την τροπικότητά της, είχε κάτι το ευχάριστο, μεταδοτικό και σχεδόν θεραπευτικό.

Η φολκ είναι ένα είδος που επηρεάζει και γοητεύει πολλούς ανθρώπους σ’ όλο τον κόσμο.

Επομένως, σας έλκυε η φολκ μουσική ανεξαρτήτως της προέλευσης του εκάστοτε ακούσματος.

Όταν ενεπλάκην περαιτέρω, συνειδητοποίησα πως δεν μπορούσες να την εκτιμήσεις πλήρως αν δεν κατανοούσες τις ιστορικές, κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες εντός των οποίων είχε παραχθεί.

Γι’ αυτό κι έσπευσα να παρακολουθήσω μαθήματα ιρλανδικής Ιστορίας από τον 18^ο αιώνα μέχρι σήμερα στο Πανεπιστήμιο του Γουοτερλού στον Καναδά.

Με συνάρπαζαν, εξάλλου, οι διαφορετικές παραδόσεις, τα τελετουργικά, ο χορός, το θέατρο και ο τρόπος διασύνδεσής τους με άλλες πτυχές του πολιτισμού.

Στην περίπτωσή σας, ο συνδυασμός του πάθους της ερευνήτριας και της καλλιτέχνιδας -εν προκειμένω τραγουδίστριας και συνθέτριας- έχουν διαχρονικά παραγάγει ένα εξαιρετικά γοητευτικό -και καθόλου επιτηδευμένο- αποτέλεσμα.

Ασφαλώς υπάρχει μια διασύνδεση ανάμεσα στα δύο αυτά στοιχεία. Δεν εμπνεύrστηκα ούτε καθοδηγήθηκα από τις ανάγκες της μουσικής βιομηχανίας.

Αυτό που που μ’ ενδιέφερε ήταν η ενασχόλησή μου με την φολκ μουσική. Όσο περισσότερο ασχολούμουν μ’ αυτήν, τόσο ωρίμαζε η κατανόησή μου.

Κατόπιν, είχαν ανοίξει διάπλατα πόρτες και παράθυρα εξερεύνησης προς πολλές κατευθύνσεις, γεγονός που μ’ έφερε και στην Μικρά Ασία και την Ελλάδα, βεβαίως.

Βιώνετε τον ίδιο ενθουσιασμό εντρυφώντας σε όλες τις πολιτισμικές παραδόσεις ή κάποιες σας είναι περισσότερο οικείες - είτε σε καλλιτεχνικό είτε σε υπαρξιακό επίπεδο;

Αισθάνομαι πιο οικεία και άνετα εντός του κέλτικου/ιρλανδικού πλαισίου.

Στη διάρκεια των ταξιδιών μου, λοιπόν, βυθιζόμουν στην μουσική όσο περισσότερο μπορούσα.

Οι ηχογραφήσεις εξελίχθηκαν σε αντανακλάσεις των ταξιδιών αυτών, σε στιγμιότυπα, σε αρχειακά ντοκουμέντα που ακολούθησαν την δική μου αναζήτηση της κέλτικης Ιστορίας.

Ήθελα να αποτυπώσω αυτό που έβλεπα και βίωνα, κι ας ήταν ό,τι ήθελε!

Υπήρχε, επίσης, και η διάσταση της αναζήτησης της πνευματικότητας; Νιώθω πως η μουσική σας αποκαλύπτει έναν άνθρωπο ο οποίος εντρυφά και σε τέτοιου είδους ζητήματα μέσω της καλλιτεχνικής του έκφρασης.

Ασφαλώς είναι κι αυτό ένα «μονοπάτι» των στοχασμών μου. Περνώ πολύ χρόνο σκεπτόμενη την συγκεκριμένη πτυχή της ύπαρξής μας και αισθάνομαι ότι οι άνθρωποι έχουν την ανάγκη να είναι πνευματικά δεσμευμένοι.

Οι διαφορετικές θρησκείες είναι μια απάντηση σ’ αυτήν την ανάγκη. Είναι, όμως, και ευάλωτες στην εξέλιξη, την χειραγώγηση, και την διαστρέβλωση.

Σε κάθε περίπτωση, πολλοί άνθρωποι διερωτώνται ποιος είναι ο λόγος ύπαρξής μας εδώ, γιατί υπάρχουμε γενικά ή ποιο είναι το νόημα της ζωής.

Αν και έχουμε να διανύσουμε πολύ δρόμο ακόμη, τα τελευταία χρόνια οι Καναδοί κι οι Καναδές έχουν εξοικειωθεί περισσότερο με τις αυτόχθονες κοινότητες της χώρας.

Οι κοινότητες αυτές έχουν έντονη σχέση με την γη, το νερό και το φυσικό περιβάλλον που δε διαφέρει από την συμβιωτική σχέση την οποία οι Κέλτες διατηρούν με τα δέντρα.

Δε θέλω, πάντως, η διάσταση της πνευματικότητας να κατακλύζει την δουλειά μου. Διαποτίζεται από αυτήν εδώ κι εκεί.

Έχετε, μέσω του καλλιτεχνικού ταξιδιού σας, βρει κάποιες απαντήσεις ή ανακαλύψει καινούρια «μονοπάτια» στην κατεύθυνση της αυτεπίγνωσης;

Περισσότερη ταπεινότητα, λιγότερη ύβρις: δυο βασικές αρχές μου.

Ιδού ένας αρχαιοελληνικός όρος!

Νομίζω ότι οι αρχαίοι Έλληνες έχουν προσφέρει πολλά σ’ αυτό το πεδίο.

Στο παρελθόν, τουλάχιστον - κάποιοι από αυτούς.

Ζουν, όμως, ακόμη.

Τρέφω μεγάλο σεβασμό και αγάπη για τον φυσικό κόσμο και την αναντίρρητη δύναμή του, ξέρεις.

Με την επιστημονική πρόοδο, έχουμε πλέον μια καλύτερη ιδέα σχετικά με το πώς μπορούμε να ενσωματωθούμε στον πλανήτη κατά τρόπο μακροπρόθεσμα ωφέλιμο για τον καθένα, την καθεμία και το καθετί.

Αν έχουμε την πειθαρχία και την θέληση να υλοποιήσουμε κάτι τέτοιο, θα το δούμε!

Εξακολουθεί να σας ενδιαφέρει η εξερεύνηση νέων ή ακόμα και χιλιοπερπατημένων πολιτισμικών «μονοπατιών», υπό -ίσως- ένα διαφορετικό πρίσμα;

Απολύτως!

Υπάρχουν πολλά για τα οποία μπορούμε να στοχαστούμε σε σχέση με την Ιστορία και με το πού βρισκόμαστε τώρα και πώς αντιλαμβανόμαστε τα όσα συμβαίνουν.

Οπότε, κοιτάζω πώς μπορώ να αναδείξω όσα βιώνω στα ταξίδια μου μέσω της μουσικής μου.

Είστε όντως δεινή ταξιδεύτρια - είτε κυριολεκτικά είτε μεταφορικά. Υπάρχουν ταξίδια που δεν έχετε κάνει, και τα οποία ενδεχομένως θα θέλατε να κάνετε στο μέλλον;

Ευχαρίστως θα μπορούσα να ταξιδεύω σε κάθε γωνιά του πλανήτη! (Γέλιο).

Ενδιαφέρον και αφυπνιστικό, ωστόσο, είναι το πόσα μπορείς να βρεις στην ίδια σου την «αυλή»: σε ένα τετραγωνικό μέτρο γης, όταν εξετάζεις το χώμα.

Από την άλλη, υπάρχουν πάρα πολλά μέρη τα οποία θα ήθελα να μελετήσω και να βιώσω. Είναι, όμως, δύσκολο να πω αν αυτή η εμπειρία θα εξελισσόταν σε μια μουσική σύνθεση.

Με ανησυχεί, όμως, η κατάσταση το κόσμου.

Στην τελική, πάντως, όλοι και όλες άνθρωποι είμαστε, με τις τις ίδιες ανάγκες και επιθυμίες: να αγαπηθούμε, ν’ ανήκουμε κάπου, να έχουμε κάποιον αυτοκαθορισμό και αυτονομία.

Σας εύχομαι ευτυχισμένα και εμπνευσιακά ταξίδια, επομένως, και σας ευχαριστώ για όσα μας έχετε προσφέρει ανά τα χρόνια μέσω της μουσικής σας!

Κι εγώ σ’ ευχαριστώ!

Ευχαριστώ θερμά τον Mark McCauley για την καθοριστική συμβολή του στην πραγματοποίηση της συνέντευξης.

Η Loreena McKennitt εμφανίζεται λάιβ στο πλαίσιο του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου την Τετάρτη 26 Ιουνίου στο (Θέατρο Ηρώδου Αττικού, 21:00).

Την επομένη, Πέμπτη 27 Ιουνίου, εμφανίζεται ζωντανά και στην Θεσσαλονίκη (Θέατρο Γης, 21:00).