Hugo Kant: «Με τρομάζει η ανωριμότητα του ανθρώπινου είδους»

 

Hugo Kant (Φωτογραφία: Naci Mert)

Παραγωγός και πολυοργανίστας, o Γάλλος Hugo Kant επιστρέφει στην Ελλάδα για τρεις ζωντανές εμφανίσεις σε Βόλο, Αθήνα και Πάτρα (9, 11 και 12 Οκτωβρίου) στο πλαίσιο της παρουσίασης του ολόφρεσκου άλμπουμ του, Can’t be done.

Μια χορταστική συζήτηση μαζί του.

Περιγραφόμενος (από κάποιους) ως «δαιμόνιος πολυοργανίστας», αυτοπροσδιορίζεσαι με μετριοφροσύνη ως «μουσικός/παραγωγός/απασχολημένος με τη δημιουργία μουσικής».

Αποφάσισες να ασχοληθείς με τη μουσική ή απλώς συνέβη; Και τι σημαίνει για σένα η δημιουργία μουσικής σε υπαρξιακό επίπεδο;

Όχι, δεν αποφάσισα πραγματικά να ασχοληθώ με τη μουσική.

Είναι περισσότερο οι γονείς μου που με έβαλαν αρχικά σε ένα μουσικό νηπιαγωγείο και αργότερα σε μια κανονική σχολή κλασικής μουσικής για να μάθω πιάνο γύρω στην ηλικία των επτά ετών.

Έτσι, ενώ προτιμούσα να κάνω σκέιτ ή να παίζω τένις, μεταξύ της ηλικίας των δέκα και των δεκατεσσάρων ετών μάθαινα ήδη όλη τη θεωρία της μουσικής και βίωνα πώς είναι να εξασκείς ένα μουσικό όργανο καθημερινά.

Αργότερα, όταν παρακολούθησα ένα ειδικό μουσικό μάθημα στο σχολείο, γνώρισα μερικούς συμμαθητές μου οι οποίοι ήταν επίσης μουσικοί, οπότε άρχισα να παίζω μαζί τους στην πρώτη μου μπάντα.

Κυρίως ακούγαμε και επηρεαστήκαμε από όλη την κλασική ροκ και ψυχεδελική μουσική των δεκαετιών του 1960 και του ’70.

Συνηθίζαμε να αφιερώνουμε όλο τον ελεύθερο χρόνο μας σε πρόβες ή απλώς σε τζαμάρισμα και αυτοσχεδιασμό με όλα τα όργανα που είχαμε διαθέσιμα, κιθάρες, τύμπανα, κρουστά, φλάουτα από μπαμπού.

Οπότε ναι, απλώς «συνέβη» επειδή όταν φτάσαμε όλοι στην ηλικία των δεκαοκτώ ετών ήταν προφανές ότι θα συνεχίζαμε να κάνουμε αυτό που ήδη κάναμε, να ηχογραφούμε και να παίζουμε μουσική ζωντανά.

Το This old tune από το ντεμπούτο άλμπουμ σου, Ι don’t want to be an emperor, δίνει τον τόνο για όσα θα ακολουθήσουν - και για όσα πρέπει να αναμένονται:

Ένα μεθυστικό μίγμα trip hop, τζαζ, φανκ, κινηματογραφικής μουσικής, με «έθνικ» πινελιές. Μήπως η καινοτομία κρύβεται στο fusion;

Ναι, η ανάμιξη στιλ είναι αυτό που μου αρέσει περισσότερο να κάνω. Αυτό ξεκινήσαμε να κάνουμε στην πρώτη μας μπάντα και με τα χρόνια που περνούσαν συνειδητοποίησα ότι κινούμαι όλο και περισσότερο προς αυτή την κατεύθυνση.

Στις μέρες μας μπορεί να είναι δύσκολο να αγνοήσεις όλα τα προηγούμενα μουσικά έργα ή πειράματα για να προσπαθήσεις να είσαι πραγματικά καινοτόμος.

Τα περισσότερα μονοπάτια έχουν ήδη εξερευνηθεί, και μάλιστα στα όριά τους, όπως το 4’,33’του John Cage!

Έτσι, η προσωπική μου προσέγγιση είναι περισσότερο να προσπαθήσω να συνδυάσω όλες τις μουσικές μου επιρροές, του παρελθόντος και του παρόντος, σε κάτι το οποίο αντικατοπτρίζει αυτό που είμαι, ως άνθρωπος.

Μπορείς να το ακούσεις στις δουλειές μου στο στούντιο.

Ακόμη περισσότερο, όμως, στις ζωντανές μου εμφανίσεις τώρα, όπου επιτρέπω στον εαυτό μου να εξερευνήσει περισσότερα είδη και να παίξει με την ευθραυστότητα και τη δύναμη των αυτοσχεδιασμών.

Οδηγώντας τους ακροατές σε μια εμπειρία Εκτός Χρόνου και επίσης έξω από την καθημερινή τους γεωγραφική θέση, δανειζόμενοι όργανα, φωνητικά και τρόπους μουσικής από όλο τον κόσμο.

Το There’s no need to be frightened, πό το δεύτερο άλμπουμ σου, The point of no return, εισάγεις -παράλληλα με spoken word συνθέσεις- μερικά εξαιρετικά ψυχεδελικά ροκ ηχοτοπία.

Τι σε τρομάζει στον σημερινό (καλλιτεχνικό) κόσμο, Hugo;

Λοιπόν... Τότε η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν υπήρχε ακόμα, αλλά υπήρχαν ήδη πολλά πράγματα που μπορούσαν να θεωρηθούν τρομακτικά, όπως φυσικά η υπερθέρμανση του πλανήτη, οι πιθανοί πόλεμοι ή απλώς ο φόβος του χρόνου.

Ο τίτλος The point of no return από το 2014 ήταν μια αναφορά στην κλιματική αλλαγή.

Εκείνη την εποχή συζητούσαμε ακόμα για το ποιο θα ήταν το σημείο χωρίς επιστροφή και πώς θα μπορούσαμε ενδεχομένως να το αποφύγουμε. Τώρα, δέκα χρόνια αργότερα, φαίνεται ότι το έχουμε ξεπεράσει.

Δεν υπάρχει πλέον συζήτηση για το πώς να το αποφύγουμε τώρα, αλλά περισσότερο για το πώς θα μπορούσαμε, ίσως, αλλά πολύ αβέβαια, να το μειώσουμε με κάποιο τρόπο. Βρισκόμαστε τώρα στο στάδιο της μοιρολατρίας.

Νομίζω πως η Τεχνητή Νοημοσύνη και η τεχνολογία γενικότερα είναι κάτι για το οποίο δικαιολογημένα μπορούμε να φοβόμαστε.

Ο τρόπος που χρησιμοποιείται και ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να ρυθμιστεί είναι κάτι στο οποίο η ανθρωπότητα πρέπει να επικεντρωθεί αν θέλει να προετοιμάσει ένα πιο ευτυχισμένο μέλλον.

Νομίζω ότι όλα τα προβλήματα που μπορεί να μας φοβίζουν πηγάζουν από ένα κύριο πρόβλημα:

Την αδυναμία ή την απροθυμία της ανθρωπότητας στο σύνολό της να οργανωθεί και να ρυθμίσει τις αλληλεπιδράσεις της μεταξύ των εθνών και, ως εκ τούτου, τη ρύθμιση των δικών τους καινοτομιών.

Ανακαλύψαμε τα ορυκτά καύσιμα, πρέπει να τα κάψουμε όλα μέχρι τέλους. Ανακαλύψαμε την ατομική ενέργεια, φτιάξαμε βόμβες.

Κατασκευάσαμε την τεχνητή νοημοσύνη, πρέπει να τη χρησιμοποιήσουμε για να αντικαταστήσουμε τους ανθρώπους εργάτες, τους καλλιτέχνες και να τη χρησιμοποιήσουμε στον πόλεμο - όσο πιο γρήγορα τόσο το καλύτερο...

Επειδή μας λένε ότι αν ένα έθνος επιτρέψει στον εαυτό του να μείνει πίσω σε οποιοδήποτε θέμα, θα χάσει το παγκόσμιο ΑΕΠ και τον ανταγωνισμό για την ενέργεια.

Νομίζω, λοιπόν, ότι αυτό που με τρομάζει περισσότερο, και για τα παιδιά μου, είναι απλώς η ανωριμότητα του ανθρώπινου είδους.

Ελπίζω απλώς μια μέρα να φτάσουμε σε ένα σημείο όπου η σοφία θα μπορεί να κυβερνά τον κόσμο.

«Η προκυμαία θα κουβαλάει/ τις λύπες μου και τα δάκρυά μου/ οι ιστορίες τόσων ανθρώπων/ έχουν ξεπλύνει αυτές τις ακτές εδώ και χρόνια», τραγουδάει η Astrid Engberg στο ονειρικά trip-hop Clouds από το Out of time.

Τι είδους ιστορίες θέλεις να εξερευνήσεις περισσότερο;

Δεν είμαι εγώ ο ίδιος στην πραγματικότητα αφηγητής ιστοριών με λόγια.

Στα κομμάτια με συμμετοχές συνήθως αφήνω τους τραγουδιστές να εκφραστούν, τους εμπιστεύομαι να ταιριάζουν στην ατμόσφαιρα της ορχηστρικής μουσικής που παρέχεται.

Τα άλλα κομμάτια μου είναι κυρίως ορχηστρικά, αυτό το οποίο μου αρέσει στη μουσική είναι ότι οι άνθρωποι μπορούν να δημιουργήσουν τις δικές τους ιστορίες, εικόνες και συναισθήματα, είναι μια παγκόσμια γλώσσα.

Το Melancholia, μια ακόμη εξαιρετική σύνθεση, ανοίγει το Far from home, το τέταρτο άλμπουμ σου. Είναι, για σένα, η μελαγχολία -θα πρόσθετα κι η νοσταλγία- προϋπόθεση για τη δημιουργία συναισθηματικής/συμπονετικής τέχνης;

Μου αρέσει η μουσική που μεταφέρει σύνθετα ή ανάμικτα συναισθήματα. Η ενδοσκόπηση συχνά οδηγεί στη νοσταλγία, αλλά όχι μόνο.

Μου αρέσει να παίζω με τις αντιθέσεις, δυναμικούς ρυθμούς καλυμμένους με πιο μελαγχολικές μελωδίες, προσπαθώντας πάντα να οδηγήσω σε κάποιο είδος κορύφωσης.

Ο στόχος είναι να κάνω τον ακροατή να νιώσει κάτι συναισθηματικά, αυτό είναι για μένα το νόημα της μουσικής.

Έτσι, κατά κάποιον τρόπο, νομίζω πως αυτή η κορύφωση, το σημείο όπου νιώθεις ότι δεν υπάρχει χρόνος και μπορείς να νιώσεις το σώμα σου να αντιδρά στις δονήσεις, είναι αυτό το οποίο θα μπορούσα να αποκαλέσω «σπίτι» μου, καλλιτεχνικά μιλώντας.

Το Yaar, από το πέμπτο «κανονικό» άλμπουμ σου, το Can’t be done, είναι μια επείγουσα και αγωνιώδης έκκληση για παγκόσμια ειρήνη.

Σε έναν κόσμο που μαστίζεται από πολέμους και γενοκτονίες -αυτή που υφίστανται οι Παλαιστίνιοι είναι συνεχώς στο μυαλό μας-, πόσο ρεαλιστικός/πραγματοποιήσιμος είναι ένας τέτοιος στόχος;

Όπως είπα και νωρίτερα, δυστυχώς δεν πιστεύω ότι η ανθρωπότητα βρίσκεται ακόμη σε στάδιο αρκετά ώριμο για να μπορέσει να λύσει αυτά τα προβλήματα.

Κατά την άποψή μου, θα έπρεπε να έχουμε ήδη λύσει τα προβλήματα των θρησκειών και του ανταγωνισμού.

Μπορούμε να δούμε στις μέρες μας πως υπάρχει μια απάνθρωπη έλλειψη εκκλήσεων για ειρήνη στον δημόσιο χώρο σε σύγκριση με παλαιότερα. Ως καλλιτέχνης ένιωσα ότι ήταν καθήκον μου να είμαι μέρος αυτού του ουτοπικού μηνύματος.

Το Can’t be done είναι η ρεαλιστική παρατήρηση αυτών που πετύχαμε, το Can be done θα ήταν η ουτοπική. Ο κόσμος είναι αυτό που αποφασίζουμε συλλογικά πως είναι. Αν δεν υπάρχει θέληση για αλλαγή, οι πιθανότητες να συμβεί είναι ελάχιστες.

Είναι σημαντικό για μένα να μεταφέρω τουλάχιστον αυτά τα μηνύματα, γι' αυτό και το πρώτο άλμπουμ ονομάζεται I don’t want to be an emperor, μεταφέροντας το μήνυμα του Τσαρλς Τσάπλιν στην ομιλία του στον Μεγάλο Δικτάτορα.

Το να μη θέλεις να κυβερνήσεις ή να κατακτήσεις κανέναν, ως βασικός παγκόσμιος κανόνας θα έλυνε ήδη πολλά προβλήματα.

Σαν πολιτικό μανιφέστο, το Us vs Them, με τον Μiscellaneous στα φωνητικά, υποστηρίζει την ενότητα των φτωχών -θα έλεγα του προλεταριάτου, με μαρξιστικούς όρους- ενάντια στην κυριαρχία των λευκών.

Ποια είναι η πολιτική σου τοποθέτηση και πόσο παρούσα είναι -ακόμα και σε ασυνείδητο επίπεδο- όταν συνθέτεις μουσική/στίχους;

Το να δηλώνεις δημόσια μια πολιτική τοποθέτηση ως καλλιτέχνης δεν είναι κάτι εύκολο, πόσο μάλλον στις μέρες μας! Ο κόσμος γίνεται όλο και πιο ανταγωνιστικός.

Αλλά με βάση αυτά τα οποία επέλεξα να παρουσιάσω στη μουσική, είναι σαφές ότι κλίνω περισσότερο προς την αριστερή/ουμανιστική πλευρά του πολιτικού φάσματος.

Η χρήση φωνητικών δειγμάτων και οργάνων από πολλές διαφορετικές χώρες είναι επίσης ένας τρόπος έκφρασης αυτής της επιλογής.

Η πολιτική μου τοποθέτηση είναι επίσης παρούσα στην επιλογή των δημόσιων ομιλιών του Τσαρλς Τσάπλιν για τη δικτατορία, του Τζον Φ. Κένεντι για την εξερεύνηση του διαστήματος ή του Μπέρνι Σάντερς ο οποίος με ενέπνευσε για τον τίτλο του τελευταίου άλμπουμ, Can’t be done.

Τέλος, το κείμενο στο Yaar είναι η δική μου εκδοχή αυτού που θα μπορούσε να είναι μια ουμανιστική ομιλία.

O Hugo Kant εμφανίζεται ζωντανά στον Βόλο (Πέμπτη 9 Οκτωβρίου, Café Santan), στην Αθήνα (Σάββατο 11 Οκτωβρίου, ARCH) και στην Πάτρα (Κυριακή 12 Οκτωβρίου, Frida Bar n’ Stage).